Καθημερινή φροντίδα ανθρώπων με καρκίνο
Ένα από τα πιο κοινά προβλήματα στην προσπάθεια να βοηθηθεί ένα άτομο με καρκίνο είναι ότι οι φίλοι και συγγενείς δεν ξέρουν από πού να αρχίσουν.
Θέλουν να βοηθήσουν, αλλά δεν ξέρουν τι να κάνουν πρώτο.
Σε αυτό το τμήμα θα αναφερθούμε σε ένα λογικό σχέδιο που θα μπορείτε να ακολουθήσετε, το οποίο θα σας βοηθήσει να αποφασίσετε τι μπορεί να βοηθήσει περισσότερο και από που μπορείτε να αρχίσετε.
Προσφερθείτε
Είναι σημαντικό από την αρχή να γνωρίζετε εάν η βοήθειά σας είναι ή όχι επιθυμητή. Εάν είναι, προσφερθείτε. Στην αρχή η προσφορά σας πρέπει να είναι συγκεκριμένη. Είναι καλύτερο να πείτε « μπορώ να σου φέρω κάποια ψώνια;» ή «χρειάζεσαι να πάρω τα παιδιά από το σχολείο;», αντί «ενημέρωσε με εάν υπάρχει τίποτα που μπορώ να κάνω».
Είναι επίσης καλό να πείτε ότι θα ελέγξετε ξανά για να δείτε εάν υπάρχουν πράγματα που μπορείτε να κάνετε ώστε να βοηθήσετε. Προφανώς, εάν είστε ο γονέας ενός άρρωστου παιδιού ή ο σύντροφος κάποιου με καρκίνο ξέρετε ήδη τι χρειάζονται και δεν θα χρειάζεται να ρωτήσετε.
Εντούτοις, στις περισσότερες περιστάσεις είναι ουσιαστικό να γνωρίζετε εάν είστε στη κατάλληλη θέση να βοηθήσετε. Μερικές φορές ένας μακρινός φίλος ή ένας συνάδελφος είναι περισσότερο ευπρόσδεκτος από έναν στενό συγγενή. Μην αναστατωθείτε εάν ο ασθενής δεν φαίνεται να θέλει την υποστήριξη σας.
Μην το πάρετε προσωπικά. Εάν είστε ακόμα διαθέσιμοι να βοηθήσετε θα μπορούσατε να δείτε εάν υπάρχουν άλλα μέλη της οικογένειας που χρειάζονται την υποστήριξη σας. Αφότου έχετε υποβάλει την αρχική προσφορά σας είναι καλό να ελέγξετε με μερικές δικές σας προτάσεις το τι θα μπορούσατε να κάνετε.
Αντλήστε χρήσιμες πληροφορίες
Για να είστε χρήσιμοι στον άνθρωπο σας μπορεί να χρειαστεί να αντλήσετε κάποιες πληροφορίες για την κατάσταση της υγείας του. Ωστόσο, πιθανά να χρειαστείτε μόνο βασικές πληροφορίες και όχι όλες τις λεπτομέρειες της ασθένειας και της θεραπείας που θα ακολουθήσει. Μερικοί άνθρωποι είναι πολύ κλειστοί και δεν θέλουν οι άλλοι να ξέρουν τα πάντα για την κατάσταση τους.
Εντούτοις, μπορεί να σας ενημερώσουν τόσο ώστε να είστε σε θέση να βοηθήσετε. Για παράδειγμα μπορεί να σας ενημερώσει ότι πιθανά να είναι πολύ κουρασμένοι για μερικές εβδομάδες μετά από την θεραπεία και ίσως εκείνη την περίοδο να χρειαστούν τη βοήθεια σας στις δουλειές του σπιτιού, τη φροντίδα των παιδιών ή του κήπου.
Μερικοί βοηθοί προσπαθούν να ανακαλύψουν όλο και περισσότερες λεπτομέρειες που δεν είναι απαραίτητα σχετικές με την κατάσταση του ανθρώπου τους. Μερικές φορές αυτό συμβαίνει για να ικανοποιήσουν τη δική τους περιέργεια, μερικές φορές επειδή θέλουν να έχουν τον απόλυτο έλεγχο της κατάστασης.
Μερικοί κάνουν υποδείξεις στο άτομο με καρκίνο για το τι πρέπει να κάνει ή ποια θεραπεία πρέπει να ακολουθήσει. Αυτές οι συμβουλές καλής θέλησης μπορεί συχνά να ασκήσουν πίεση και να προκαλέσουν άγχος, έτσι είναι καλύτερο να προσφέρουμε συμβουλές μόνο εάν το άτομο τις ζητά. Μπορεί να θελήσετε να συλλέξετε περισσότερες αναλυτικές πληροφορίες για το φίλο σας μόνο εάν σας ζητήσει να κάνετε κάτι τέτοιο.
Αξιολογήστε τις ανάγκες
Αυτό σημαίνει να αξιολογήσετε τις ανάγκες του ατόμου που είναι άρρωστο αλλά και των υπολοίπων μελών της οικογένειας. Φυσικά, οποιαδήποτε αξιολόγηση πρέπει να λάβει υπόψη την αβεβαιότητα επειδή το μέλλον είναι δύσκολο να προβλεφθεί. Είναι σημαντικό να εστιαστείτε στις ανάγκες του ατόμου που είναι παθών.
Αυτές, φυσικά, θα ποικίλουν με τις επιδράσεις του καρκίνου σε διαφορετικές χρονικές στιγμές. Μερικές φορές δεν θα υπάρχει κανένα πρόβλημα. Εάν το άτομο έχει σοβαρά σωματικά προβλήματα ακολουθούν μερικές ερωτήσεις που θα πρέπει να απαντήσετε.
- Ποιος πρόκειται να τον φροντίσει κατά τη διάρκεια της ημέρας;
- Μπορεί να φτάσει από το κρεβάτι του στην τουαλέτα;
- Μπορεί να προετοιμάσει τα γεύματα του;
- Χρειάζεται φάρμακα που δεν μπορούν να τα πάρει από μόνος του;
Είναι σημαντικό να σκεφτείτε και τα άλλα μέλη της οικογένειας.
- Υπάρχουν παιδιά που πρέπει να μεταφερθούν με κάποιον από και προς το σχολείο;
- Είναι ο σύντροφος του/της υγιής ή είναι υπάρχουν πράγματα με τα οποία χρειάζεται βοήθεια;
- Είναι το σπίτι του κατάλληλο για κάποιον με τη ιατρική κατάσταση του ατόμου ή υπάρχουν αλλαγές που πρέπει να γίνουν;
- Υπάρχει εξοπλισμός που θα μπορούσε να βοηθήσει το άτομο να κάνει κάποιες κινήσεις ευκολότερα;
- Από πού μπορεί να πάρει οικονομική βοήθεια εάν χρειαστεί;
Αποφασίστε τι μπορείτε να κάνετε και τι θέλετε να κάνετε
- Σε τι είστε καλός;
- Μπορείτε να μαγειρέψετε για τον άνθρωπο σας; Λάβετε υπόψη και προμαγειρεμένα γεύματα, μπορεί να ευπρόσδεκτα.
- Μπορείτε να ετοιμάσετε γεύματα και για άλλα μέλη της οικογένειας;
- Είναι πρακτικό / βολικό το σπίτι; Θα μπορούσατε να βάλετε χειρολαβές ή ράμπες αναπηρικής καρέκλας εάν κριθεί απαραίτητο;
- Θα μπορούσατε να πάτε με τα παιδιά έξω για την ημέρα, ώστε να δώσετε στο ζευγάρι τη δυνατότητα να περάσουν κάποιο χρόνο από κοινού;
- Θα ήσασταν προετοιμασμένος να πληρώσετε, για παράδειγμα, έναν καθαριστή για μισή ημέρα μια φορά τη βδομάδα για να βοηθήσετε;
- Θα μπορούσατε να συγκεντρώσετε τα σχετικά βιβλιάρια ή τις πληροφορίες για τον άνθρωπο σας;
- Μπορείτε να βρείτε τα βίντεο, τα CD, τα DVDs που συμπαθεί;
- Μήπως είναι απαραίτητη μια αναδιάταξη των επίπλων; Για παράδειγμα, έτσι ώστε ο ασθενής να μπορεί να κοιμηθεί στο ισόγειο επειδή δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει τις σκάλες. Σε αυτή την περίπτωση, θα μπορούσατε να βοηθήσετε ώστε να πραγματοποιηθεί αυτό;
- Είναι δυνατό να υπάρχουν τα είδη πρώτης ανάγκης, όπως το ψωμί και το γάλα ή ακόμη και λουλούδια στο σπίτι όταν βγει από το νοσοκομείο;
- Ακόμη και μια απλή χειρονομία όπως το να προσφερθείτε να τον μεταφέρετε από και προς το νοσοκομείο μπορεί να είναι ιδιαίτερα χρήσιμη.
Ξεκινήστε με μικρά πρακτικά πράγματα
Κοιτάξτε στον κατάλογο των πραγμάτων που είστε διατεθειμένοι να κάνετε και ίσως να αρχίσετε με το να προσφέρετε μερικά από αυτά. Η προσφορά όλων όσων έχετε σημειώσει μπορεί να καταπιέσει τον άνθρωπο σας.
Επιλέξτε μερικούς μικρούς στόχους που είναι ωστόσο πρακτικοί και πιθανά ο άνθρωπος σας να μην είναι σε θέση να τους κάνει εύκολα. Είναι σημαντικό να είστε πραγματικά ικανοί να κάνετε αυτό που έχετε προσφερθεί να κάνετε και να μην έχετε τη φιλοδοξία να πραγματοποιήσετε περισσότερα από αυτά που μπορείτε.
Αυτό μπορεί να χρειαστεί λίγη σκέψη και μια εσωτερική αναζήτηση. Για παράδειγμα, ένα άτομο, ο Δαβίδ, συνήθιζε να κόβει λίγο τα μαλλιά του κάθε εβδομάδα. Δεν ήταν σπουδαίο γεγονός αλλά ήταν μέρος της ρουτίνας του. Όταν ήταν στο νοσοκομείο ο φίλος του, Ιωσήφ, κανόνισε ο κουρέας του νοσοκομείου να έρχεται εβδομαδιαία - ήταν μια όμορφη και ιδιαίτερα προσεγμένη πράξη.
Υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορεί να προσφέρει κανείς όπως το παραπάνω: το κούρεμα του γκαζόν όταν το άτομο δεν μπορεί, η προετοιμασία του γεύματος, η παρέα στο σπίτι και ούτω καθεξής.
Ακούστε
Ο χρόνος είναι ένα δώρο που μπορείτε πάντα να προσφέρετε. Εάν δεν το έχετε δώσει ήδη, διαβάστε το κομμάτι για το πώς μπορείτε να γίνεται καλός ακροατής. Μπορεί να σας βοηθήσει να περάστε λίγο ουσιαστικό χρόνο με τον άνθρωπο σας.
Είναι, επίσης, καλό να σκεφτείτε εάν σύμφωνα με το δικό σας καθημερινό πρόγραμμα μπορείτε να περάσετε δέκα ή δεκαπέντε λεπτά με τον άνθρωπο σας μια φορά την ημέρα ή κάθε δύο ημέρες ή εάν δύο ώρες μια φορά το μήνα ακούγεται πιο ρεαλιστικό σε εσάς.
Το σημαντικό είναι να είστε αξιόπιστος, συνεπείς και να είστε εκεί για το φίλο σας.
Το να είστε με τον άνθρωπό σας στο νοσοκομείο
Οι άνθρωποι με καρκίνο ενθαρρύνονται συχνά να έχουν κάποιον δικό τους μαζί όταν βλέπουν το γιατρό για πρώτη φορά ή ακόμα και κατά τις ακόλουθες επισκέψεις.
Εάν ο άνθρωπος σας θέλει να είστε εκεί θα μπορούσατε να προσφερθείτε ώστε να τον βοηθήσετε να προετοιμαστεί για το ραντεβού με τον γιατρό.
Μπορεί να αισθάνεται άγχος όταν βλέπει τον γιατρό και αυτό να καθιστά δύσκολο να σκεφτεί τις σωστές ερωτήσεις. Οι ακόλουθες προτάσεις μπορούν να σας φανούν χρήσιμες:
- Ζητήστε να σκεφτεί τις ερωτήσεις που θα ήθελε να απαντηθούν.
- Βοηθήστε ώστε να οργανώσει και να καταγράψει τις ερωτήσεις του.
- Προτείνετε να τεθούν δύο ή τρία σημαντικότερα ερωτήματα στην κορυφή του καταλόγου στην περίπτωση που ο χρόνος είναι περιορισμένος.
- Κατά τη διάρκεια του ραντεβού μην προσπαθήσετε να μιλήσετε για λογαριασμό του ανθρώπου σας, εκτός αν αυτός ή αυτή σας το ζητά. Θυμηθείτε ότι οι δικές τους ερωτήσεις τους είναι αυτές που είναι σημαντικές.
- Ακούστε πολύ προσεκτικά τις πληροφορίες και τις απαντήσεις που δίνει ο γιατρός. Μπορεί επίσης να είναι χρήσιμο να κρατήσετε σημειώσεις ή να ζητήσετε από ο γιατρός να καταγράψετε τη συνομιλία σε μια κασέτα ή ένα MP3. Διαφορετικά, σημαντικές λεπτομέρειες όπως η ημερομηνία του επόμενου ραντεβού είναι πολύ πιθανό να ξεχαστούν.
Ο φίλος σας μπορεί να βρει δύσκολο να συγκρατήσει όλες τις πληροφορίες που του δίνονται ειδικά εάν πρόκειται για «κακές» ειδήσεις. Κατόπιν μπορείτε να βοηθήσετε με το να υπενθυμίζετε τις πληροφορίες και τις απαντήσεις που έδωσε ο γιατρός, δεδομένου ότι μπορεί να θυμηθείτε πράγματα που εκείνος πιθανά να έχει ξεχάσει.
Ακόμη, το να βρίσκεστε εκεί για να ακούσετε και να υποστηρίξετε τον άνθρωπο σας μπορεί να αποτελέσει τη σημαντικότερη βοήθεια που μπορείτε να δώσετε. Μπορεί να διαπιστώσετε ότι αισθάνεστε ανήσυχος από τα νέα που δίνονται στον άνθρωπο σας.
Μην δοκιμάστε να κρύψτε τα συναισθήματά σας, αλλά θυμηθείτε ότι εσείς είστε το πρόσωπο που δίνει υποστήριξη. Αργότερα μπορεί να βρείτε βοηθητικό το να μιλήσετε σε κάποιον δικό σας ή να απευθυνθείτε σε κάποια από τις οργανώσεις υποστήριξης, ώστε να υποστηριχτείτε και εσείς.
Συμμετοχή και άλλων ατόμων
Πρέπει να είστε δίκαιος με τον εαυτό σας και να αναγνωρίζετε τα όρια σας. Μπορεί να θέλετε πραγματικά να βοηθήσετε τον άνθρωπο σας και αυτό είναι απόλυτα κατανοητό.
Μπορεί να είναι δελεαστικό να προσπαθήσετε να κάνετε περισσότερα από ότι μπορεί πραγματικά να διαχειριστείτε εύκολα, αλλά είναι σημαντικό να φροντίσετε επίσης τον εαυτό σας και να μην προσπαθήσετε να κάνετε πάρα πολλά.
Μπορείτε να βρείτε κάποια άλλα άτομα για να βοηθήσουν με τα πράγματα που θα επιθυμούσατε να κάνετε αλλά δεν μπορείτε.
Υποστηρίζοντας τον εαυτό σας
Η υποστήριξη ενός πρόσωπου με καρκίνο μπορεί να είναι μια πολύ σπουδαία εμπειρία και μερικές φορές μπορεί να σας φέρει πιο κοντά. Εντούτοις, μπορεί επίσης να είναι πολύ απαιτητικό και μερικές φορές στενόχωρο.
Εάν θεωρείτε ότι χρειάζεστε υποστήριξη ο ίδιος προκειμένου να αντιμετωπίσετε μερικά από τα συναισθήματα ή τις σκέψεις που έχετε, υπάρχουν πολλές υπηρεσίες διαθέσιμες να σας βοηθήσουν. Μερικές φορές απλώς το να μιλήσει κανείς σε ένα άλλο υποστηριχτικό μέλος, φίλο ή συγγενή, μπορεί να είναι αρκετό.
Η υποστήριξη ενός προσώπου με καρκίνο μπορεί να είναι μια δύσκολη, καθώς επίσης και μια θετική εμπειρία και δεν πρέπει να θεωρήσετε ότι έχετε αποτύχει εάν επιθυμείτε μια υποστήριξη για τον εαυτό σας. Έχοντας υπόψη σας αυτόν τον κατάλογο μπορεί να σας φανεί χρήσιμος, ώστε να αντιμετωπίσετε μια κατάσταση που πιθανά να είναι άγνωστη σε εσάς.
Όποια πλάνα και να κάνετε σίγουρα θα αλλάξουν καθώς οι συνθήκες αλλάζουν. Είναι σημαντικό να είναι κανείς εύκαμπτος και πρόθυμος να μαθαίνει όσο προχωρά χωρίς να αισθάνεται ότι πρέπει να τα κάνει όλα τέλεια.
Συμπέρασμα
Φυσικά είναι πολύ επώδυνο όταν ο φίλος ή ο συγγενής σας έχει διαγνωσθεί με καρκίνο. Ωστόσο, μπορείτε να βοηθήσετε με τους τρόπους που αναφέρθηκαν παραπάνω. Θυμηθείτε ότι η πληροφόρηση μπορεί να μειώσει το φόβο.
Μπορείτε να βοηθήσετε το φίλο σας να δει τα γεγονότα με προοπτική.
Με το να ακούσετε ποια είναι αυτά που ανησυχούν πιο πολύ τον άνθρωπο σας, με το να τον βοηθήσετε να βρει τις σωστές πληροφορίες και να γίνουν κατανοητές μπορεί να είστε ένα ζωτικής σημασίας μέρος του συστήματος υποστήριξης του ανθρώπου σας.
Αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό πράγμα που ένας άνθρωπος μπορεί να κάνει για έναν άλλο.
Σταυρούλα Κονταξάκη
Ψυχολόγος