Βρίσκοντας το νόημα
Το να βρίσκουμε νόημα ή σκοπό στη ζωή μας δεν είναι εύκολο αλλά ούτε και μία αυτοματοποιημένη διαδικασία. Η προσπάθεια να βρούμε το νόημα, να είμαστε θετικοί, να έχουμε ελπίδα, αισιοδοξία και όνειρα για τη ζωή, τις περισσότερες φορές δυστυχώς, γίνεται αντιληπτή όταν έχουμε κοντινά πρόσωπα που έφτασαν πολύ κοντά στον θάνατο ή εάν εμείς οι ίδιοι βιώσαμε μία τέτοια κατάσταση.
Πως βρίσκουμε νόημα μέσα από την εμπειρία του καρκίνου;
Πολλοί θα μπορούσαν να πουν ότι ο καρκίνος δεν τελειώνει μετά τη θεραπεία. Αυτό συμβαίνει γιατί μπορεί να παρατηρήσετε ότι η ζωή σας έχει αλλάξει με τρόπους που δεν περιμένατε ή που δεν είχατε σκεφτεί ποτέ. Οι αλλαγές που επέρχονται με τον καρκίνο είναι τόσο διαφορετικές μεταξύ τους όσο διαφορετικοί είναι και οι τύποι καρκίνου.
Μερικοί νικητές σκέφτονται πως το να βρουν νόημα είναι ένας τρόπος να κατανοήσουν βαθύτερα την εμπειρία του καρκίνου, ότι προσπαθούν να καταλάβουν τα βαθύτερα αίτια πίσω από την ασθένεια αλλά και το τι σημαίνει αυτό για τη ζωή τους πλέον. Δεν χρειάζεται όλοι να βρουν κάποιο νόημα μέσα από αυτήν τους την προσπάθεια.
Το να ανακαλύψετε το βαθύτερο νόημα μπορεί να μην είναι κάτι που σας αντιπροσωπεύει. Μπορεί να αισθάνεστε δυνατός μέσα από την νίκη σας χωρίς όμως να θέλετε να αναρωτηθείτε πάνω σε αυτό. Ζώντας την ζωή σας όπως και πριν την εμπειρία του καρκίνου μπορεί για εσάς να είναι ο τρόπος που σας εκφράζει και σας κάνει να αισθάνεστε άνετα.
Δεν χρειάζεται δηλαδή εάν αισθάνεστε καλά με τον τρόπο που ζείτε να αρχίσετε να βρίσκετε το νόημα σε κάθε περίσταση της ζωής σας. Ωστόσο, εάν το να κατανοήσετε βαθύτερα τι σημαίνει να είστε νικητής, είναι πολύ σημαντικό για εσάς, τότε θα διαπιστώσετε πως η προσπάθειά σας προς αυτήν την κατεύθυνση θα σας βοηθήσει και θα σας ωφελήσει πάρα πολύ.
Σημάδια που δείχνουν ότι ο νικητής προσπαθεί να βρει νόημα...
Μπορεί να αισθάνεστε ότι η ζωή σας δεν έχει αλλάξει και πολύ λόγω του καρκίνου. Ή μπορεί να αισθάνεστε ότι η ζωή σας έχει αλλάξει δραματικά. Η επιθυμία του να βρείτε νόημα δεν εξαρτάται από το πόσο ο καρκίνος έχει επηρεάσει τη ζωή σας, αλλά από τις ανάγκες σας και την προσωπικότητά σας. Μερικοί λόγοι για τους οποίους μπορεί να θέλετε να βρείτε νόημα είναι:
- Μπορεί να θέλετε να μάθετε ή να καταλάβετε γιατί αυτή η ασθένεια εμφανίστηκε στη ζωή σας.
- Μπορεί να σκέφτεστε ότι ο καρκίνος είναι μία εμπειρία που εμπεριέχει αλλαγές και αυτό να σας οδηγεί να κατανοήσετε περισσότερο αυτές τις αλλαγές αλλά και το πώς έχουν επηρεάσει εσάς και αυτούς που αγαπάτε.
- Μπορεί να μην σας ενδιαφέρουν πλέον πράγματα που σας ενδιέφεραν πριν από την εμπειρία του καρκίνου. Μπορεί να θέλετε να βρείτε τι είναι αυτό που πραγματικά σας ενδιαφέρει πλέον.
- Μπορεί να είχατε θέσει στόχους που δεν καταφέρατε να πραγματοποιήσετε τελικά μετά τον καρκίνο και την θεραπεία του. Βρίσκοντας το νόημα, θα σας βοηθούσε να κατανοήσετε αυτές τις αλλαγές, να σκεφτείτε τις αιτίες πίσω από αυτές αλλά και τον τρόπο για να τις αμβλύνετε.
Εάν σκέφτεστε πάρα πολύ την εμπειρία σας με τον καρκίνο ή το πώς να βρείτε νόημα μέσα από αυτήν, μπορεί να σας προκληθούν δύσκολα και επίπονα συναισθήματα. Μπορεί να θελήσετε να περάσετε μία ή δύο μέρες σκεφτόμενος το νόημα αυτό. Η προσπάθεια αυτή δεν χρειάζεται να είναι συνεχής και μπορεί να μην αντιληφθείτε το νόημα αμέσως.
Είναι μία διαδικασία που θέλει χρόνο αλλά που σας καθοδηγεί λίγο βαθύτερα στο ταξίδι της αυτογνωσίας. Μπορεί επίσης να μην καταλάβετε το νόημα αυτό ποτέ, αλλά εάν το να προσπαθείτε να βρείτε νόημα σας κάνει να αισθάνεστε πολύ άβολα, τότε θα ήταν καλύτερο να μοιραστείτε τις σκέψεις και τα συναισθήματά σας, με ένα αγαπημένο σας πρόσωπο, ή με έναν ψυχολόγο.
Γιατί ο καρκίνος μας ωθεί να βρούμε το νόημα;
Η εμπειρία του καρκίνου είναι αρκετά μοναδική και υπάρχουν πολλά πράγματα μέσα από αυτήν που μπορεί να σας κάνουν να αναρωτηθείτε το νόημα του καρκίνου και των αλλαγών που επέφερε στη ζωή σας. Μερικά από αυτά τα πράγματα είναι:
- Η θεραπεία του καρκίνου μερικές φορές μπορεί να επιφέρει μόνιμες αλλαγές στο σώμα σας.
- Οι διαπροσωπικές σας σχέσεις μπορεί να αλλάξουν.
- Τα ενδιαφέροντά σας μπορεί να αλλάξουν.
- Άλλοι άνθρωποι γύρω σας μπορεί να σας αντιμετωπίζουν πλέον διαφορετικά.
Ο καρκίνος και η θεραπεία του μπορεί μερικές φορές να σας αφήσει με ένα συναίσθημα ανασφάλειας ή φόβου. Βρίσκοντας το νόημα μπορεί να είναι ένας τρόπος να μειώσετε αυτόν τον φόβο ή την ανασφάλεια στη ζωή σας μετά τον καρκίνο.
Μπορεί να φοβάστε ότι ο καρκίνος σας έχει αλλάξει ολοκληρωτικά και ένας από τους μεγαλύτερους φόβους σας να είναι ότι ο καρκίνος μπορεί να επιφέρει μόνιμες αλλαγές στη ζωή σας. Εφόσον η θεραπεία σας έχει ολοκληρωθεί, μπορεί να βλέπετε τη ζωή σας ως «η ζωή μου πριν τον καρκίνο» και «η ζωή μου μετά τον καρκίνο».
Μπορεί να έχετε την αίσθηση ότι νικήσατε τον θάνατο και αυτό να σας οδηγήσει σε πολλά ερωτηματικά και αυτά τα ερωτηματικά ουσιαστικά να σας κάνουν να βρείτε το νόημα στην εμπειρία σας από τον καρκίνο.
Πότε;
Μπορεί να ξεκινήσετε να κατανοείτε το βίωμα του καρκίνου οποιαδήποτε στιγμή: κατά τη διάρκεια της διάγνωσης, της θεραπείας, της αποθεραπείας, μετά από πολλούς μήνες ή και χρόνια. Αυτή η προσπάθεια μπορεί να διαρκέσει σε όλα τα επίπεδα της θεραπείας σας ή να κάνει τους κύκλους της.
Από την άλλη μεριά μπορεί να μην αισθανθείτε καν την ανάγκη να προσπαθήσετε να βρείτε το νόημα. Αυτή η προσπάθεια εξαρτάται από τις ανάγκες σας, τα ενδιαφέροντά σας, την προσωπικότητά σας. Είναι δική σας επιλογή εάν θα προσπαθήσετε να βρείτε νόημα και πώς θα το κάνετε αυτό.
Γιατί;
Μαζί με τα συναισθήματα που επιφέρει η εμπειρία του καρκίνου, είναι φυσικό να νιώθετε σωματικό πόνο, θυμό για τον χρόνο που έχετε αφιερώσει στους γιατρούς, τη θεραπεία σας, για το άγχος των ατελείωτων εξετάσεων, τον φόβο από την έλλειψη ελέγχου στο σώμα σας, στη ζωή σας.
Επίσης, οι οικονομικές επιβαρύνσεις, το στρες, η έλλειψη σωματικής ενέργειας, ακόμα και η «απειλή» τυχόν αλλαγής στην προσωπικότητά σας είναι επιπλέον πράγματα που μπορεί να επιφέρει ο καρκίνος. Όλα αυτά είναι πολλά και ίσως τα νιώθετε καθημερινά αλλά μην ξεχνάτε ένα κοινό χαρακτηριστικό που έχετε με άλλους νικητές: την εκτίμηση των απλών πραγμάτων στη ζωή, των καθημερινών σας στιγμών. Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που έφτασαν στο σημείο να θεωρούν τον καρκίνο δώρο, γιατί μπόρεσαν μέσα από αυτό να εκτιμήσουν διαφορετικά τη ζωή.
Παρ’όλο που ο καρκίνος μερικές φορές φέρνει και κακές στιγμές όπως τον χαμό αγαπημένων προσώπων, πολλοί νικητές νιώθουν πως οι άνθρωποι γύρω τους τους σέβονται περισσότερο από το θάρρος που είχαν να αντιμετωπίσουν τον καρκίνο.
Άλλοι πάλι έρχονται πιο κοντά στα αγαπημένα τους πρόσωπα γιατί μέσα από τον καρκίνο είχαν την ευκαιρία να περάσουν περισσότερο χρόνο μαζί τους και να μοιραστούν σκέψεις και συναισθήματα που ίσως δεν είχαν ξαναμοιραστεί. Επίσης πολλοί νικητές πέρα από τον πόνο και το άγχος που προκαλλεί ο καρκίνος, υποστηρίζουν ότι μέσα από αυτόν απέκτησαν περισσότερη υπομονή, έγιναν περισσότερο συμπονετικοί προς τους ανθρώπους γύρω τους.
Τους έδειξε τον τρόπο να βοηθήσουν τους ανθρώπους που αγαπάνε και τους έδωσε το κουράγιο να μοιραστούν την εμπειρία τους. Τα προβλήματα της καθημερινότητας δεν τους ενοχλούν τόσο πια, γιατί το μέλλον λόγω του καρκίνου ήταν απρόβλεπτο και έτσι έμαθαν να εκτιμούν τον χρόνο και να τον εκμεταλλεύονται χωρίς να γυρνούν στο παρελθόν και να σκέφτονται καταστάσεις που είτε έφταιξαν οι ίδιοι, είτε άλλοι και που τους στεναχωρούν.
Για πολλούς νικητές το να βρουν νόημα και τα θετικά μέσα από την εμπειρία του καρκίνου, αποτελεί ένα πολύ σημαντικό μέσον προσωπικής ανάπτυξης, ελπίδας, αντοχής. Μπορεί να είναι παράδοξο το ότι μέσα από επίπονες εμπειρίες μπορεί να βγουν πολύ θετικά και οφέλιμα εφόδια για να συνεχίσουμε τη ζωή μας αλλά πρέπει όλοι μας να σεβαστούμε πως αυτή δεν είναι μία εύκολη διαδικασία. Ο καθένας μας χρειάζεται τον χρόνο του, τον χώρο του, να κρίνει τι μπορεί και τι θέλει να κάνει, να θέσει προτεραιότητες, να αναγνωρίσει τι είναι σημαντικό πλέον στη ζωή του.
Αλεξάνδρα Λεονταρίτου
Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας