Ζωή με Καρκίνο
Ψυχολογικές επιπτώσεις
Προχωρημένος καρκίνος
Οι άνθρωποι γύρω σας

Προχωρημένος καρκίνος και οι άνθρωποι γύρω σας

Το βίωμα του καρκίνου δεν σας κάνει διαφορετικό από τους άλλους ανθρώπους. Ακόμη έχετε ανάγκες, χρειάζεστε αγάπη, συντροφιά, χαρά.

Μπορεί να νιώσετε ότι η οικογένειά σας, οι φίλοι σας και οι συνάδελφοί σας γίνονται ακόμη πιο σημαντικοί για εσάς και ότι είναι βασικές «πηγές» υποστήριξης και βοήθειας.

Σε πολλές περιπτώσεις ο σύντροφός σας, οι φίλοι σας, τα παιδιά σας μπορεί να περιμένουν να αντιληφθούν έστω ένα μήνυμα από εσάς για το κατά πόσο θέλετε να μιλήσετε για τον καρκίνο και τη θεραπεία του.


Μιλώντας για τον καρκίνο...

Πολλοί από όσους βιώνουν τον καρκίνο νιώθουν ότι κουβαλούν αρκετές ευθύνες και αυτό τους φαίνεται αρκετά άδικο. Μπορεί να φαίνεται πως εσείς είστε αυτός που πρέπει να φανεί δυνατός.

Μπορεί να αισθάνεστε ότι πρέπει να ξεκινήσετε δύσκολες συζητήσεις και να βοηθήσετε φίλους και οικογενειακά μέλη που έχουν πρόβλημα να αντιμετωπίσουν την ιδέα του καρκίνου. Εάν μπορείτε να μιλήσετε ανοιχτά, πιθανώς να ανακουφιστούν και να έχουν την δυνατότητα να ανταποκριθούν.

Ωστόσο, μπορεί να είναι δύσκολο να ανοίξετε μία τέτοια συζήτηση αλλά αυτό στην πορεία θα σας βοηθήσει να διαχειριστείτε το κουράγιο που χρειάζεται η έναρξη τέτοιων συζητήσεων. Οι σοβαρές ασθένειες επηρεάζουν τις σχέσεις και πολλοί άνθρωποι το βρίσκουν αρκετά δύσκολο να το διαχειριστούν αυτό.

Μπορεί να νιώσετε ότι οι άνθρωποι γύρω σας αντιδρούν με αναπάντεχους τρόπους. Μερικοί μπορεί να προσπαθήσουν να αρνηθούν τη σοβαρότητα της κατάστασης με το να είναι παραπάνω ευδιάθετοι, εμποδίζοντάς σας να εκφράσετε αυτό που πραγματικά αισθάνεστε. Άλλοι μπορεί να προσπαθήσουν να σας αποφύγουν από το να ρισκάρουν να πουν κάτι που δεν είναι σίγουροι αν πρέπει να πουν.

Μερικοί μπορεί να αποφεύγουν την οποιαδήποτε συζήτηση για τον καρκίνο, άλλοι μπορεί να σας είναι αντιπαθείς, ενοχλητικοί, αγενείς. Οι γονείς σας ή ο σύντροφός σας μπορεί να σας κάνει να αισθάνεστε άβολα με το να είναι υπερπροστατευτικοί. Μερικές φορές οι σύντροφοι προσπαθούν να προφυλάξουν ο ένας τον άλλον από την αλήθεια με το να την αρνούνται ακόμα και αν και οι δύο γνωρίζουν τι πραγματικά συμβαίνει.

Εάν δεν θέλετε να μιλάτε για όσα νιώθετε γιατί αυτό σας φορτίζει περισσότερο συναισθηματικά, μπορείτε να προσπαθήσετε να τους γράψετε ένα γράμμα ώστε να το διαβάσουν κάποια στιγμή με ησυχία.

Φίλοι και στενοί συγγενείς μπορεί να φανούν σαν ξένοι, ακόμα και τη στιγμή που νιώθετε ότι τους χρειάζεστε περισσότερο. Ίσως να σας βοηθούσε να θυμηθείτε ότι όλοι μας σοκαριζόμαστε από άσχημα νέα. Ανεξάρτητα από το πόσο σας αγαπούν η οικογένεια και οι φίλοι σας, δεν είναι πάντα εύκολο να αντιμετωπίσεις μία ασθένεια.

Κανένας δεν μπορεί να νιώσει πραγματικά το δικό σας άγχος και δεν θα πρέπει να τους κατηγορείτε για αυτό. Οι φίλοι και η οικογένειά σας αντιμετωπίζουν και διακατέχονται και εκείνοι από έντονα συναισθήματα και οι αντιδράσεις τους μπορεί να μην καθρεπτίζουν απόλυτα αυτά που νιώθουν.


Οι Σύντροφοι...

Μιλώντας για τα συναισθήματά σας με τον σύντροφό σας μπορεί να σας βοηθήσει να νιώσετε στήριξη μέσα στην στεναχώρια, την ανησυχία και την αβεβαιότητα που ίσως νιώθετε. Μπορεί να δείτε ότι μέσα από αυτήν την εμπειρία η σχέση σας δυναμώνει, και ότι μπορείτε να αντιμετωπίσετε την «πρόκληση» του καρκίνου μαζί με τον σύντροφό σας, εφόσον και οι δύο είστε ανοιχτοί για αυτά που νιώθετε.

Εκεί που οι λέξεις δεν βοηθούν ή δεν αρκούν το να είστε απλά μαζί ή το να μοιραστείτε μία γλυκιά κουβέντα, μία αγκαλιά, μπορεί να πουν πολλά περισσότερα από ότι οι λέξεις. Μπορεί να υπάρχουν στιγμές που δεν τα πάτε πολύ καλά.

Μπορεί τη στιγμή που αισθάνεστε ότι έχετε ανάγκη ο ένας τον άλλον περισσότερο, τα άγχη ενός αβέβαιου μέλλοντος, οι δυσκολίες και οι επιπτώσεις της θεραπείας μπορούν να προσθέσουν εντάσεις στη σχέση σας. Μπορεί να νιώσετε ότι τα προβλήματα μεγαλώνουν και επιλύνονται δυσκολότερα και ότι έχετε λιγότερο χρόνο και κουράγιο για συμβιβασμούς. Ο θυμός είναι ένα κοινό συναίσθημα για εσάς και τον σύντροφό σας.

Μπορεί να βοηθά στην αποφόρτιση του άγχους εάν δώσετε κάποια περιθώρια ο ένας στον άλλον, να σκεφτείτε πιο ήρεμα και να δώσετε χρόνο για να «φορτίσετε τις μπαταρίες σας». Μερικές φορές το να μιλήσετε σε κάποιον άλλον έναν φίλο ή έναν συγγενή, ή απλά έναν τρίτο- μπορεί να σας βοηθήσει.

Εάν αυτό σας ακούγεται μία καλή ιδέα, ίσως να ήταν καλό να το συζητήσετε πρώτα με τον σύντροφό σας ώστε να μην αισθάνεται και εκείνος/η αποτυχημένος/η ή μη συμπεριλαμβανόμενος/η.


Η ερωτική σας ζωή...

Δεν υπάρχει κανένας ιατρικός λόγος για να σταματήσετε την ερωτική σας ζωή όταν βιώνετε τον καρκίνο. Ο καρκίνος δεν μεταδίδεται και ο έρωτας δεν θα χειροτερέψει την κατάστασή του. Αντιθέτως, μία καλή ερωτική ζωή μπορεί να καλλιεργήσει τη ζεστασιά, την άνεση και την ευφορία που είναι πολύ σημαντικά συναισθήματα.

Μπορεί να νιώσετε ότι ο καρκίνος δεν έχει καμία επιρροή στην ερωτική σας ζωή. Από την άλλη μεριά μπορεί να νιώσετε ότι δεν θέλετε να κάνετε έρωτα και πιο συγκεκριμένα με τον τρόπο που κάνατε πριν από τον καρκίνο. Αυτό μπορεί να συμβαίνει από τα φυσικά συμπτώματα του καρκίνου ή της θεραπείας του: για παράδειγμα, λόγω σωματικής ή ψυχικής κούρασης ή επειδή οι ανησυχίες σας μπορεί να σας μην έχουν αφήσει καθόλου διάθεση για έρωτα. Επίσης, αυτό μπορεί να οφείλεται και στη θεραπεία που μπορεί να έχει επιφέρει αλλαγές στην εμφάνισή σας.

Ο σύντροφός σας μπορεί ακόμη να έχει και εκείνος/η τις δικές του/της ανησυχίες όσον αφορά τον καρκίνο, τη θεραπεία του και τις συνέπειες του στη σχέση σας: μπορεί να φοβάται μη σας πληγώσει καθώς κάνετε έρωτα αλλά αυτό δεν θα πρέπει να σας αποτρέπει από την ερωτική σας επιθυμία.

Υπάρχουν όμως και άλλοι τρόποι για να εκδηλώσετε την αγάπη σας και για να ικανοποιηθείτε σαν ζευγάρι. Εάν μπορείτε να είστε όσο πιο ειλικρινείς γίνεται, ανοιχτοί μεταξύ σας γιατί αυτό θα σας βοηθήσει και τους δύο να βρείτε τρόπους να εκφράσετε την αγάπη σας. Ο έρωτας δεν είναι ο μόνος φυσικός τρόπος για να ικανοποιηθείτε ερωτικά.

Ακόμα και το αργό, αισθησιακό, τρυφερό χάδι, η αγκαλιά ή το φιλί μπορεί ορισμένες φορές να φέρουν και περισσότερη ικανοποίηση και ζεστασιά στη σχέση σας. Και αυτά μπορεί να δείξουν στον σύντροφό σας πόσο πολύ τον νοιάζεστε και τον αγαπάτε ακόμα και όταν δεν επιθυμείτε να κάνετε έρωτα.

Δεν πρέπει να αισθάνεστε ενοχές ή ντροπή. Μπορείτε βέβαια εάν αισθάνεστε πολύ άβολα για την ερωτική σας ζωή να ζητήσετε την βοήθεια κάποιου ειδικού. Η ενεργή ερωτική ζωή είναι δικαίωμά σας. Ο γιατρός σας μπορεί να σας δώσει άμεσες συμβουλές ή μπορεί να σας συστήσει σε κάποιον άλλον ειδικό.


Τα Παιδιά

Δεν είναι καθόλου εύκολο, αντιθέτως μπορεί να είναι πολύ επίπονο να μιλήσετε στα παιδιά σας ή στα εγγόνια σας για την εμπειρία του καρκίνου. Το καλύτερο είναι να είστε ειλικρινείς μαζί τους και να τους πείτε τι πραγματικά συμβαίνει. Ακόμα και τα πιο μικρά παιδιά το αισθάνονται όταν κάτι σοβαρό συμβαίνει.

Όσο κι αν προσπαθείτε να προστατεύσετε τα παιδιά σας, εάν τους υποκρίνεστε ότι όλα είναι καλά, θα νιώσουν ότι πρέπει να κρατήσουν τις ανησυχίες τους για τους εαυτούς τους και το κακό είναι ότι οι φόβοι τους μπορεί να είναι πολύ μεγαλύτεροι από αυτούς που θα είχαν πραγματικά εάν γνώριζαν όλη την αλήθεια. Μπορεί να αισθάνονται μόνα, απομονωμένα και «ανίκανα» να σας εκφράσουν τη στεναχώρια τους ή το άγχος τους.

Τα παιδιά καμιά φορά αισθάνονται ότι εκείνα ευθύνονται για ό,τι συμβαίνει στο γονιό τους ή στην γιαγιά και τον παππού. Εάν μπορείτε να συζητήσετε μαζί τους για τον καρκίνο θα τους διαβεβαιώσετε ότι δεν ευθύνονται εκείνα για κάτι. Ο τρόπος αλλά και το τι λέτε στα παιδιά σας εξαρτάται από την ηλικία τους και το πόσο μπορούν να αντιληφθούν κάποια πράγματα.

Μπορεί να είναι μία καλή ιδέα να επιλέξετε μία κατάλληλη στιγμή για να τους το πείτε, ιδιαίτερα όταν είναι εφικτό να είστε εσείς με τον σύντροφό σας αλλά και με στενούς συγγενείς ή φίλους ώστε τα παιδιά να νιώσουν πιο οικεία και περισσότερη ασφάλεια.

Δεν χρειάζεται να μπείτε σε ιατρικές λεπτομέρειες. Μπορείτε να τους μιλήσετε για τον καρκίνο και για τη θεραπεία σας όσο πιο απλά γίνεται. Μπορείτε επίσης να αναφερθείτε στο πώς εκείνα μπορεί να επηρεαστούν μέσα από αυτή τη διαδικασία για παράδειγμα, ότι θα υπάρχουν μέρες που θα είστε πιο κουρασμένοι για να παίξετε μαζί τους.

Εάν πρέπει να νοσηλευτείτε μπορείτε να τους πείτε πόσο συχνά θέλετε να σας επισκέπτονται. Επίσης εάν μιλήσετε για τα συναισθήματά σας μπορείτε να τα βοηθήσετε ώστε να εκφράσουν και τα δικά τους. Τα παιδιά μπορεί να αντιδράσουν με πολλούς διαφορετικούς τρόπους και αυτό δεν είναι πάντα εύκολο να το διαχειριστείτε. Για παράδειγμα, μπορεί να αντιδράσουν αρνητικά ώστε να καλύψουν τα πραγματικά τους συναισθήματα ανασφάλειας, φόβου, άγχους.

Μπορεί να απομακρυνθούν ή να γίνουν πιο ευαίσθητα λόγω αυτών των συναισθημάτων τους ή να φοβούνται ότι κάτι μπορεί να σας συμβεί όταν δεν είστε μαζί. Μπορεί να νιώθουν θυμό, απογοήτευση που αυτό συμβαίνει σε εσάς και που δεν θα μπορούν να σας έχουν δίπλα τους όπως πριν.

Τα παιδιά θα χρειαστούν πολύ επιβεβαίωση στο ότι ο καρκίνος δεν επηρεάζει την αγάπη σας προς εκείνα. Θα χρειαστούν επιβεβαίωση ακόμη και για πρακτικά πράγματα π.χ. ποιος θα τους παίρνει από το σχολείο. Θα τους βοηθούσε αρκετά εάν η καθημερινότητά τους άλλαζε όσο λιγότερο γίνεται.


Οι Έφηβοι

Οι έφηβοι μπορεί να το αντιμετωπίσουν πιο δύσκολα. Συνήθως βιώνουν ποικιλία συναισθημάτων όπως ένας ενήλικας. Σε μία στιγμή που χρειάζονται περισσότερη ελευθερία μπορεί να τους ζητηθεί να αναλάβουν κάποιες ευθύνες.

Είναι αρκετά σημαντικό να μην αισθανθούν πάρα πολύ επιβαρυμένα αλλά να αισθανθούν ότι θα συνεχίσετε να είστε δίπλα τους στις δυσκολίες που και εκείνα αντιμετωπίζουν. Εάν νιώθετε ότι τους είναι δύσκολο να σας μιλήσουν, θα βοηθούσε να τους ενθαρρύνετε να μιλήσουν σε κάποιον που εμπιστεύονται και που θα τους ακούσει με αγάπη και προσοχή. Κανένα παιδί, μωρό ή έφηβος- δεν μπορεί να έχει συνεχώς τον καρκίνο στο νου του.

Τα παιδιά δεν έχουν τη δυνατότητα να κουβαλούν μία συνεχή στεναχώρια. Οφείλεται να τους δίνεται το περιθώριο να το βάζουν και αυτό λίγο στην άκρη και να χαρούν το γέλιο και κάποιες ευχάριστες στιγμές με τους φίλους τους χωρίς οι μεγάλοι γύρω τους να αισθάνονται ενοχλημένοι από αυτό.
 

Οι Φίλοι και Συνεργάτες

Μερικοί φίλοι και συνεργάτες μπορεί να αισθάνονται ανασφαλείς για τον τρόπο που θα σας μιλήσουν και να αφήνουν επάνω σας την πρώτη κίνηση. Ένα γρήγορο τηλεφώνημα ή ένα μήνυμα θα τους δείξει ότι είστε ανοιχτοί και ότι τους θέλετε κοντά σας. Όταν έρχεστε σε επαφή μαζί τους μπορείτε να τους πείτε ό,τι εσείς επιθυμείτε για την υγεία σας. Δεν χρειάζεται να μπείτε σε λεπτομέρειες.

Προφανώς δεν θα είστε και εσείς διατεθειμένοι να μιλάτε μαζί τους συνεχώς για τον καρκίνο. Μπορεί απλά να θέλετε λίγο από τον χρόνο τους, από την στήριξή τους και θα ήταν καλό αυτό να τους το επικοινωνήσετε ακόμα κι αν αυτό αφορά λίγη βοήθεια στο σπίτι, να βγαίνετε για έναν καφέ ή να σας πηγαίνουν μέχρι το νοσοκομείο.

Ωστόσο, μπορεί να υπάρχουν φίλοι ή οικογενειακά μέλη που απομακρύνονται γιατί αισθάνονται ότι δεν μπορούν να διαχειριστούν την κατάσταση. Αυτό μπορεί να είναι πολύ επίπονο. Εάν οι προσπάθειές σας να διατηρήσετε κάποια επαφή να μην αποφέρουν το επιθυμητό αποτέλεσμα, μπορεί να χρειάζεται να αποδεχτείτε ότι αισθάνονται δύσκολα και εκείνοι και ότι δεν υπάρχει κάτι που μπορείτε να κάνετε για αυτό.

Επίσης, είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσετε ότι ο λόγος που το κάνουν αυτό δεν έχει να κάνει με εσάς αλλά είναι λόγω της δικής τους δυσκολίας να αντιμετωπίσουν τα νέα δεδομένα.


Εάν δεν θέλετε να μιλήσετε

Μπορεί να υπάρχουν στιγμές που απλά δεν θέλετε να δείτε ή να μιλήσετε σε κανέναν. Που απλά θέλετε να μείνετε μόνοι σας. Μπορεί ακόμη να υπάρχουν και «καλοθελητές» που αντιδρούν με άσχημο τρόπο απέναντί σας και αυτό να σας ενοχλεί.

Αυτό που δεν βοηθάει σε τέτοιες περιπτώσεις είναι να ανέχεστε συμπεριφορές που δεν σας ταιριάζουν, - να έχετε ανθρώπους δίπλα σας που σας κάνουν να αισθάνεστε χειρότερα από ότι είστε γιατί δεν σας αφήνουν να μιλήσετε και για άλλα θέματα εκτός του καρκίνου και της θεραπείας του ή να αισθάνεστε ανίκανοι να κάνετε πράγματα που μπορείτε να κάνετε π.χ. να σας κρατούν το χέρι για να περάσετε τον δρόμο απέναντι.

Δεν χρειάζεται να επιβάλλετε στον εαυτό σας να δει ή να μιλήσει με κάποιους ανθρώπους εάν δεν θέλετε ή εάν θέλετε απλά λίγο χρόνο με τον εαυτό σας. Από την άλλη καλό θα ήταν στους ανθρώπους που νιώθετε ότι σας νοιάζονται πραγματικά, να τους επιτρέψετε να σας φροντίσουν και να σας βοηθήσουν και αυτοί με όποιον τρόπο μπορούν.


BeStrong.org.gr - 26.03.14