Υγιεινή Ζωή
Αποφυγή καπνίσματος
Στρατηγικές κατά...
Πολιτικές στην Ελλάδα

Μέτρα και Πολιτικές Κατά του Καπνίσματος στην Ελλάδα

Η λήψη νομοθετικών μέτρων για τον περιορισμό της έκθεσης στο κάπνισμα ξεκίνησε στη χώρα μας το 1952, με την απαγόρευση του καπνίσματος στις δημόσιες συγκοινωνίες, μέτρο το οποίο τελικά κατέστη δυνατό να εφαρμοσθεί αρκετά χρόνια αργότερα.

Στη συνέχεια και για περισσότερα από 25 χρόνια, δεν υπήρξε καμία σχετική δραστηριότητα. Το 1979 απαγορεύτηκε το κάπνισμα στα Νοσοκομεία και τις ιδιωτικές κλινικές και το 1980 στους κλειστούς δημόσιους χώρους.

Μετά την «περίοδο Δοξιάδη» (τέλη δεκαετίας ’70 με αρχές δεκαετίας ’80), όπου οι περιοριστικές πολιτικές για τον καπνό οδήγησαν σε μείωση τις κατανάλωσης τσιγάρων, από τα μέσα της δεκαετίας του ’80 υπάρχει μια προοδευτική αύξηση της κατανάλωσης τσιγάρων και της καπνιστικής συνήθειας των Ελλήνων.

Παράλληλα, τα μέτρα αυτά έτυχαν για αρκετά χρόνια περιορισμένης εφαρμογής, με αποτέλεσμα να απαιτηθεί να εκδοθούν δύο ακόμη υπουργικές αποφάσεις με το ίδιο περιεχόμενο, το 1993 και το 2002.

Τα κύρια νομοθετικά μέτρα που έχουν ληφθεί στη χώρα μας είναι αποτέλεσμα εναρμόνισης της ελληνικής νομοθεσίας προς τις ευρωπαϊκές οδηγίες 1989/622, 2001/37, 2003/33.

Στον Πίνακα 9 συνοψίζονται οι νομοθετικές πράξεις σχετικά με το κάπνισμα στην Ελλάδα. Με βάση τα νομοθετήματα αυτά, η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί κατά τομέα δραστηριότητας έχει ως εξής.


Απαγόρευση καπνίσματος

Πλήρης απαγόρευση του καπνίσματος υπάρχει:

  • Στα μέσα μαζικής μεταφοράς, με εξαίρεση τα πλοία.
  • Στα θέατρα και τους κινηματογράφους.
  • Στις υπηρεσίες υγείας.
  • Στα σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.

Μερική απαγόρευση υπάρχει:

  • Στα θαλάσσια μέσα μεταφοράς.
  • Στα εστιατόρια, παμπ και μπαρ.
  • Στα δημόσια κτίρια και τους εσωτερικούς χώρους εργασίας.

Δεν υπάρχει επαρκής εποπτεία στην εφαρμογή των απαγορεύσεων.


Διαφήμιση και προβολή

Πλήρης απαγόρευση της διαφήμισης υπάρχει στα ακόλουθα μέσα:

  • Τηλεόραση, καλωδιακή τηλεόραση και ραδιόφωνο.
  • Έμμεση τηλεοπτική διαφήμιση.

Μερική απαγόρευση υπάρχει:

  • Στη διαφήμιση στους κινηματογράφους.
  • Στις διαφημιστικές εκπτώσεις στις τιμές.

Δεν υπάρχει κανένας περιορισμός όσον αφορά:

  • Την υπαίθρια διαφήμιση μέσω πινακίδων.
  • Τη διαφήμιση σε σημεία πώλησης και σε περίπτερα.
  • Τη διαφήμιση μέσω τοπικών και διεθνών περιοδικών και εφημερίδων.
  • Τη διαφήμιση μόνο σε έντυπα μέσα που απευθύνονται στους επαγγελματίες προϊόντων καπνού.
  • Τη χορηγία εκδηλώσεων πλην τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών εκπομπών, καθώς και η χορηγία εκδηλώσεων με διασυνοριακό αντίκτυπο.

Περιορισμοί στην πώληση

Πλήρης απαγόρευση υπάρχει σε ότι αφορά:

  • Την πώληση προϊόντων καπνού χωρίς άδεια.
  • Την πώληση μεμονωμένων τσιγάρων εκτός συσκευασίας.

Μερική απαγόρευση υπάρχει όσον αφορά:

  • Την πώληση προϊόντων καπνού στα καταστήματα duty free.
  • Τη δωρεάν διανομή δειγμάτων.

Δεν υπάρχει καμία απαγόρευση όσον αφορά:

  • Την πώληση μέσω αυτόματων μηχανών πώλησης.
  • Την εξ αποστάσεων πώληση και μέσω διαδικτύου.
  • Την πώληση σε καταστήματα self service.

Επισήμανση και προειδοποιητικές επιγραφές

Με την ΚΥΑ 266/2003, η Ελλάδα έχει υιοθετήσει τις υποχρεωτικές διατάξεις για την παραγωγή, παρουσίαση και πώληση προϊόντων καπνού που προβλέπονται στην οδηγία 2001/37/ΕΚ. Δεν έχουν υιοθετηθεί και δεν εφαρμόζονται οι προαιρετικές διατάξεις της Οδηγίας, οι οποίες αναφέρονται στο μεγαλύτερο μέγεθος των προειδοποιητικών επιγραφών, τη χρήση έγχρωμων φωτογραφιών και διαγραμμάτων.


Πληροφόρηση του πληθυσμού και αγωγή υγείας

Υπάρχει δραστηριότητα όσον αφορά:

  • Την αποσπασματική πληροφόρηση και αγωγή υγείας στα σχολεία.
  • Την ευκαιριακή ενημέρωση των ασθενών από τις μονάδες υγείας.

Δεν υπάρχει οργανωμένη δραστηριότητα όσον αφορά:

  • Μαζικές καμπάνιες ενημέρωσης.
  • Πληροφόρηση και αγωγή υγείας στους χώρους εργασίας.

Προγράμματα και πολιτικές πρόληψης

Συμμετοχή σε διεθνείς πολιτικές:

  • Η Ελλάδα έχει υπογράψει τη Διεθνή Συνθήκη για τον Έλεγχο του Καπνού και
  • Μετέχει στην υλοποίηση των πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
  • Μετέχει στην Παγκόσμια Ημέρα Κατά του Καπνίσματος.

Υπάρχει περιορισμένη δραστηριότητα όσον αφορά:

  • Τη συμμετοχή σε διεθνείς αντικαπνιστικές πρωτοβουλίες (Υγιείς Πόλεις, Υγιείς Περιφέρειες, Σχολεία Προαγωγής υγείας, κ.λπ.).

Διακοπή καπνίσματος

Σποραδικές πρωτοβουλίες υπάρχουν όσον αφορά:

  • Παρεμβάσεις για ενθάρρυνση της διακοπής.
  • Μονάδες ή ιατρεία διακοπής καπνίσματος σε μεμονωμένες μονάδες υγείας.
  • Συμβουλευτικές υπηρεσίες.

Δεν υπάρχει καμία δραστηριότητα όσον αφορά τους τομείς:

  • Εκπαίδευση επαγγελμάτων υγείας στις μεθόδους διακοπής.
  • Ιατρεία διακοπής καπνίσματος στην πρωτοβάθμια φροντίδα.
  • Δραστηριότητα των υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας κατά του καπνίσματος.
  • Χορήγηση φαρμακευτικών σκευασμάτων απεξάρτησης από τα ταμεία.
  • Τηλεφωνικές γραμμές αυτοβοήθειας.
  • Προγράμματα βοήθειας μέσω διαδικτύου.
  • Συμμετοχή στο πρόγραμμα «Quit and Win».

BeStrong.org.gr - 28.03.14