Ζωή με Καρκίνο
Ψυχολογικές επιπτώσεις
Θέτοντας προτεραιότητες

Θέτοντας προτεραιότητες

Οι προτεραιότητες είναι τα πράγματα της ζωής σας που πιστεύετε ότι είναι πολύ σημαντικά.

Οι προτεραιότητές σας μπορεί να είναι οι στόχοι σας, οι άνθρωποι που αγαπάτε, οι δραστηριότητές σας, τα όνειρά σας.

Οι προτεραιότητες του καθενός είναι μοναδικές.

Οι προτεραιότητες μπορεί να αλλάξουν ανάλογα με την περίοδο που διανύετε στη ζωή σας. Θέτοντας προτεραιότητες σημαίνει να αποφασίσετε τι είναι σημαντικό για εσάς.

Οι προτεραιότητές σας, οδηγούν την προσοχή και την ενέργειά σας καθώς οργανώνετε τα καθημερινά, εβδομαδιαία ή μηνιαία καθήκοντά σας.

Ο πιο σημαντικός σας στόχος γίνεται η προτεραιότητά σας.

Γνωρίζοντας ποιές είναι αυτές οι προτεραιότητες και κατά πόσον αυτές μπορούν να αλλάξουν, θα σας βοηθήσει να αποφασίσετε πώς να ζείτε όσο πιο ποιοτικά μπορείτε μετά τον καρκίνο.
 

Πώς μπορεί η θέσπιση προτεραιοτήτων να συσχετιστεί με την νίκη του καρκίνου;

Ο καρκίνος είναι μία έντονη και επίπονη εμπειρία. Μερικοί νικητές βρίσκουν ότι οι προτεραιότητές τους έχουν αλλάξει από τότε που διαγνώστηκαν με καρκίνο γιατί βλέπουν τη ζωή και την αξία της διαφορετικά. Μερικές φορές αυτές οι αλλαγές μπορούν να επηρεάσουν θετικά τη ζωή σας αλλά μπορούν επίσης να δημιουργήσουν μεγάλη ένταση και αναστάτωση.

Οι προτεραιότητές σας επίσης μπορεί να μην έχουν αλλάξει και μπορεί να συνεχίζετε να ζείτε τη ζωή σας όπως πριν τη διάγνωσή σας. Ωστόσο, εάν οι προτεραιότητές σας έχουν αλλάξει, κατανοώντας τους λόγους πίσω από αυτές τις αλλαγές, μπορεί να είναι μία δύσκολη διαδικασία. Πολλοί νικητές βιώνουν αλλαγές στις προτεραιότητές τους μετά την εμπειρία του καρκίνου και μαθαίνουν να τις προσαρμόζουν και αυτές στη ζωή τους.
 

Γιατί μερικοί νικητές αλλάζουν τις προτεραιότητές τους μετά τον καρκίνο;

Ο καρκίνος μπορεί να προκαλέσει αλλαγές στις προτεραιότητές σας για πολλούς λόγους. Πολλοί από αυτούς σχετίζονται με το πόσο η εμπειρία του καρκίνου άλλαξε τη ζωή σας. Για παράδειγμα:

  • Συναισθηματικοί λόγοι όπως: Η ευχαρίστηση του να κάνετε νέα πράγματα. Ο τρόπος που βλέπετε πλέον τη ζωή έχει αλλάξει. Θέλετε να επιτύχετε νέα πράγματα.
  • Φυσικοί/Σωματικοί λόγοι όπως: Δεν έχετε την ίδια ενέργεια να ασκηθείτε ή να δουλέψετε τόσο σκληρά όσο παλαιότερα. Θέλετε έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής. Θέλετε να αποφύγετε την ένταση, το στρες.

Πότε όμως αλλάζουν ουσιαστικά οι προτεραιότητες για τους νικητές;

Οι προτεραιότητές σας μπορεί να αλλάξουν ανά πάσα στιγμή. Μερικοί νικητές βιώνουν αλλαγές στις προτεραιότητές τους κατά τη διάρκεια της θεραπείας τους. Άλλοι νικητές αρχίζουν να παρατηρούν αλλαγές μετά την θεραπεία τους. Είναι επίσης πιθανό ότι οι προτεραιότητές σας δεν έχουν αλλάξει ακόμα (ή και χρόνια μετά τη διάγνωση ή τη θεραπεία σας). Μπορείτε να προσθέσετε και να αλλάξετε τις προτεραιότητές σας όταν αισθάνεστε την ανάγκη να προσαρμοστείτε στη νέα πραγματικότητα και στις αλλαγές της φυσικής σας αντοχής.


Πώς μπορούν οι αλλαγές στις προτεραιότητες να επηρεάσουν τους νικητές;

Μερικά παραδείγματα για το πώς η ζωή των νικητών μπορεί να επηρεαστεί από τις αλλαγές στις προτεραιότητές τους είναι:

  • Δεν επιστρέφουν σε μία ακριβοπληρωμένη, στρεσογόνα και εξαντλητική δουλειά γιατί πλέον η υγεία έχει γίνει η προτεραιότητά τους.
  • Επιλέγουν να βρίσκονται κοντά στα οικεία τους πρόσωπα γιατί πλέον θέλουν ακόμη περισσότερο να περνούν χρόνο μαζί τους.
  • Συμμετέχουν σε ομάδες υποστήριξης γιατί νιώθουν το ότι να βοηθούν και άλλους νικητές του καρκίνου είναι σημαντικό για εκείνους.
  • Είναι λιγότερο διστακτικοί στο να εκφράσουν τα συναισθήματά τους γιατί αντιλαμβάνονται την αξία του να έρχονται πιο κοντά στα αγαπημένα τους πρόσωπα.
  • Χαίρονται ακόμη περισσότερο τα απλά πράγματα της ζωής (μία αγκαλιά, μία βόλτα στην εξοχή).

Οι αλλαγές στις προτεραιότητες μπορεί μερικές φορές να επιφέρουν ένταση στη ζωή σας. Μερικές φορές, τα αγαπημένα σας πρόσωπα μπορεί να μην καταλάβουν ή να μην μπορούν να αποδεχτούν ότι οι προτεραιότητές σας έχουν αλλάξει. Μπορεί να τους πάρει κάποιο χρόνο να συνηθήσουν τις αλλαγές αυτές, ειδικά όταν αυτές επηρεάζουν τη σχέση τους μαζί σας.
 

Γιατί είναι καμιά φορά δύσκολο για τους νικητές να μιλήσουν ανοιχτά για τις νέες τους προτεραιότητες;

Μιλώντας με άλλους για τις προτεραιότητές σας μπορεί να είναι ένα καινούριο κομμάτι για εσάς. Μπορεί να μην θέλετε να τις μοιραστείτε με άλλους. Γνωρίζοντας όμως το πώς θα μιλήσετε για τις προτεραιότητές σας, ειδικά όταν νιώθετε ανασφαλείς για τις αντιδράσεις των άλλων, είναι αρκετά δύσκολο.

Εάν όμως αισθάνεστε ότι είναι σημαντικό και ότι επιθυμείτε να μιλήσετε στα αγαπημένα σας πρόσωπα για τις προτεραιότητές σας, τότε ίσως να ήταν καλό να ξεκινήσετε εκφράζοντάς τους τι είναι σημαντικό για εσάς αυτήν την περίοδο της ζωής σας. Μερικοί λόγοι που μπορεί να σας δυσκολεύουν να μοιραστείτε τις προτεραιότητές σας είναι:

  • Μπορεί να αισθάνεστε ότι οι προτεραιότητές σας είναι κάτι προσωπικό, κάτι που θέλετε να κρατήσετε για τον εαυτό σας.
  • Μπορεί να αισθάνεστε ανασφαλείς για τον τρόπο που οι άλλοι θα αντιδράσουν.
  • Μπορεί να προβληματίζεστε για το πώς θα ανοίξετε ένα τέτοιο θέμα γιατί μπορεί να μην το έχετε ξανακάνει.

Εάν διαπιστώσετε ότι οι άλλοι δεν δέχονται τις αλλαγές στις προτεραιότητες που μοιράζεστε, μπορείτε:

  • Να συζητήσετε μαζί τους για αυτές τις προτεραιότητες και ίσως να τις αλλάξετε.
  • Να συζητήσετε με κάποιο κοντινό σας πρόσωπο ή με κάποιον σύμβουλο για το πώς μπορείτε να επιλύσετε τα προβλήματά σας με το πρόσωπο που αντέδρασε.
  • Να σταματήσετε να συναναστρέφεστε με αυτό το άτομο έαν αυτή η διαδικασία επηρεάζει αρνητικά τη ψυχική και σωματική σας υγεία.

Η αλλαγή στις προτεραιότητές σας μπορεί να προκαλέσει το τέλος κάποιων σχέσεων αλλά να συμβάλλει στην αρχή καινούριων. Αυτό μπορεί να είναι μία δύσκολη διαδικασία αλλά πολλοί νικητές το νιώθουν αυτό. Οι πραγματικοί σας φίλοι θα καταλάβουν την αλλαγή στις προτεραιότητές σας και θα επιλέξουν να το συζητήσουν μαζί σας και να σας βοηθήσουν σε αυτά που θέλετε να κάνετε.

Εάν όμως δεν έχετε τέτοιους ανθρώπους δίπλα σας, προσπαθείστε να κάνετε αυτά που σας ευχαριστούν περισσότερο και να μην φοβάστε την δημιουργία μίας νέας φιλίας ή μίας νέας σχέσης.
 

Τι μπορείτε να κάνετε

  • Σκεφτείτε να κρατήσετε ένα ημερολόγιο. Κρατώντας ένα ημερολόγιο μπορεί να σας βοηθήσει να κατανοήσετε περισσότερο τις προτεραιότητες που θέτετε. Στο ημερολόγιο μπορείτε να γράψετε για τα συναισθήματά σας και τις σκέψεις σας για αυτές τις προτεραιότητες. Αυτό μπορεί να σας φανεί χρήσιμο ώστε να οργανωθείτε καλύτερα και να σκεφτείτε μελλοντικούς σας στόχους. Ξεφυλλίζοντας το ημερολόγιό σας με τον χρόνο, μπορείτε να δείτε ποιούς στόχους σας έχετε υλοποιήσει, τι έχετε αλλάξει, πώς έχετε καταφέρει μέχρι τώρα να θέσετε τις προτεραιότητές σας.
  • Βρείτε μία ομάδα υποστήριξης. Οι ομάδες υποστήριξης σας προσφέρουν ένα ασφαλές περιβάλλον για να μοιραστείτε τις εμπειρίες σας με άλλους νικητές και να μάθετε νέους τρόπους να μιλήσετε για τις προτεραιότητές σας, ή για τα συναισθήματά σας. Εάν αισθάνεστε άβολα να συζητάτε για συγκεκριμένα θέματα με την οικογενειά σας ή τους φίλους σας, μια ομάδα υποστήριξης μπορεί να σας προσφέρει την άνεση και το μέρος για να μιλήσετε ελεύθερα για ό,τι είναι σημαντικό για εσάς.
  • Σκεφτείτε να το συζητήσετε με έναν εξειδικευμένο ψυχολόγο. Ρωτήστε ένα μέλος από την ιατρική ομάδα που σας επιβλέπει να σας συστήσει σε έναν εξειδικευμένο ψυχολόγο. Ή ρωτήστε στην ιστοσελίδα μας και η ομάδα εθελοντών θα σας ενημερώσει για το πού μπορείτε να απευθυνθείτε.

Αλεξάνδρα Λεονταρίτου
Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας


BeStrong.org.gr - 17.03.14