Ζωή με Καρκίνο
Ποιότητα ζωής
Αντιμετώπιση του πόνου
Ερωτήσεις για τον πόνο

Ερωτήσεις & απαντήσεις για τον έλεγχο του πόνου...

Τι είναι ο Πόνος;

Ο πόνος είναι ένα συγκεκριμένο είδος νευρικού ερεθίσματος (όπως η όραση, η ακοή, η αίσθηση του κρύου/ζεστού κτλ). Μπορεί να προκαλεί δυσφορία ή αγωνία. Μπορεί να είναι σταθερός ή μεταβαλλόμενος. Μπορεί να είναι διαξιφιστικός (σαν μαχαιριά), αμβλύς, βύθιος.

Παρ’ όλα αυτά μόνο όποιος αισθάνεται τον πόνο, μπορεί να τον περιγράψει και να τον προσδιορίσει. Επειδή η αίσθηση του πόνου είναι τόσο εξατομικευμένη δεν μπορεί να «ελεγχθεί» από κανένα άλλο άτομο.

Ο πόνος μπορεί να είναι οξύς ή χρόνιος. Ο οξύς πόνος είναι έντονος και σχετικά σύντομος. Σημαίνει συνήθως κάποιου είδους καταστροφή ιστών του σώματος, και τις περισσότερες φορές εξαφανίζεται, όταν η βλάβη θεραπεύεται Ο χρόνιος πόνος κυμαίνεται από ήπιος έως δριμύς, και παραμένει έως ένα βαθμό για μεγάλες χρονικές περιόδους.
 

Τι προκαλεί πόνο στους καρκινοπαθείς;

Τα αίτια του πόνου των καρκινοπαθών είναι ποικίλα. Μπορεί ο πόνος να  οφείλεται στις επιδράσεις του καρκίνου ή να είναι αποτέλεσμα των μεθόδων θεραπείας. Για παράδειγμα μετά από μια χειρουργική επέμβαση ο ασθενής αισθάνεται πόνο εξαιτίας αυτής της ίδιας της επέμβασης.

Ο πόνος πιθανόν να είναι και άσχετος με τον καρκίνο - για παράδειγμα ένας μυϊκός πόνος, ένας πονόδοντος ή ένας πονοκέφαλος. Θυμηθείτε πως δεν υποφέρουν όλοι οι καρκινοπαθείς από πόνους. Και όσοι υποφέρουν, δεν πονάνε συνεχώς. 

O καρκινικός πόνος μπορεί να εξαρτάται από τον τόπο του καρκίνου, το στάδιο (επέκταση) της νόσου, και τον ουδό του πόνου (ή την αντοχή στον πόνο) του κάθε ασθενούς. Ο καρκινικός πόνος που διαρκεί μερικές μέρες ή περισσότερο μπορεί να οφείλεται σε: 

  • Πίεση οργάνων, νεύρων ή οστών από τον όγκο.
  • Κακή κυκλοφορία του αίματος εξαιτίας απόφραξης αγγείων από τον καρκίνο.
  • Απόφραξη κάποιου οργάνου ή κοίλου σπλάχνου.
  • Μετάσταση - καρκινικά κύτταρα που εξαπλώθηκαν σε άλλα σημεία του σώματος.
  • Μόλυνση ή φλεγμονή.
  • Παρενέργειες της χημειοθεραπείας, ακτινοθεραπείας, ή χειρουργικής επέμβασης.
  • Δυσκαμψία από έλλειψη κινητικότητας.
  • Ψυχολογικές αντιδράσεις στη νόσο, όπως ένταση, κατάθλιψη ή άγχος.  

Οποιαδήποτε και να είναι η αιτία, ο πόνος μπορεί να ανακουφιστεί.  
 

Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί ο καρκινικός πόνος;

Ο καλύτερος τρόπος για την αντιμετώπιση του πόνου είναι η καταπολέμηση του αιτίου που τον προκαλεί. Όποτε αυτό είναι εφικτό, η αιτία του πόνου αντιμετωπίζεται με την αφαίρεση του όγκου ή την μείωση του μεγέθους του. Για να γίνει αυτό, ο γιατρός μπορεί να συστήσει χειρουργική επέμβαση, χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία. Στις περιπτώσεις που η εφαρμογή αυτών των μεθόδων είναι αδύνατη, ή όταν το αίτια του πόνου είναι άγνωστο, τότε χρησιμοποιούνται μέθοδοι ανακούφισης του πόνου.

Περιλαμβάνουν αναλγητικά φάρμακα, χειρουργικές επεμβάσεις σε νεύρα, αποκλεισμούς νεύρων, φυσιοθεραπεία, και τεχνικές όπως η χαλάρωση, η απόσπαση προσοχής και η συνειδητή νοερή απεικόνιση. Μόνο ο καρκινοπαθής και ο γιατρός του μπορούν να αποφασίσουν, για το ποια μέθοδος είναι η καλύτερη, καθώς αυτοί γνωρίζουν πού εντοπίζεται ο πόνος, το είδος του καρκίνου και τη γενική κατάσταση του ασθενούς.  
 

Τι θα πω σε αυτούς που με φροντίζουν για το πρόβλημα του πόνου μου;

Αν αισθάνεστε πόνο, πρέπει να μπορείτε να τον περιγράψετε σε αυτούς που είναι εκπαιδευμένοι για να σας βοηθήσουν. Μερικοί άνθρωποι δυσκολεύονται πολύ να εξηγήσουν τον πόνο. Προσπαθήστε να χρησιμοποιήσετε λέξεις που θα βοηθήσουν τους άλλους να καταλάβουν τι αισθάνεστε. Ο γιατρός σας και αυτοί που σας φροντίζουν πρέπει να γνωρίζουν:

  • Πού αισθάνεστε τον πόνο;
  • Πότε άρχισε;
  • Πώς τον αισθάνεστε; Οξύ; (σαν μαχαιριά) Αμβλύ; Είναι σταθερός; Σφύζων; (αυξομειώνεται ρυθμικά)
  • Πόσο έντονος είναι;
  • Εμποδίζει τις καθημερινές σας δραστηριότητες;
  • Ποιες από αυτές;
  • Τι ανακουφίζει τον πόνο;
  • Τι τον επιδεινώνει;
  • Τι δοκιμάσατε για την ανακούφισή του;
  • Τι σας βοήθησε;
  • Τι δεν σας βοήθησε;
  • Τι κάνατε στο παρελθόν για να ανακουφιστείτε από διαφορετικού είδους πόνους;
  • Είναι ο πόνος σας σταθερός; Αν όχι, πόσες φορές την ημέρα (ή την εβδομάδα) εμφανίζεται;
  • Πόσο διαρκεί κάθε φορά;  

Ο πόνος έχει διαφορετική επίδραση σε διαφορετικά άτομα. Ο παρακάτω πίνακας μπορεί να σας βοηθήσει να περιγράψετε το πως επιδρά σε εσάς ο πόνος. Ίσως θελήσετε να προσθέσετε και άλλες επιδράσεις που παρατηρείτε, όταν πονάτε, Βεβαιωθείτε ότι αυτοί που σας φροντίζουν τις γνωρίζουν.

Μη διστάζετε να μιλάτε για τον πόνο σας σε αυτούς που μπορούν να σας βοηθήσουν. Δικαιούστε την καλύτερη δυνατή αντιμετώπιση του πόνου σας. Η ανακούφιση του πόνου σας δίνει τη δυνατότητα να συνεχίσετε τις σημαντικές καθημερινές σας δραστηριότητες. Και μη ξεχνάτε ότι μονό εσείς ξέρετε τι ακριβώς αισθάνεστε     
 
Μερικές από τις επιδράσεις του πόνου.

Συμπτώματα που συνοδεύουν τον πόνο σας:

Ναυτία  
Κεφαλόπονος  
Ζάλη   
Αδυναμία  
Καρηβαρία (βαρύ κεφάλι)  
Δυσκοιλιότητα  
Διάρροια  
Εφίδρωση  
 
Ύπνος: Καλός - Άστατος - Αϋπνία 
 
Όρεξη: Καλή - Αρκετή - Λίγη - Ανορεξία  
 
Συναισθηματικές επιδράσεις: Φόβος, Θυμός, Κατάθλιψη, Κλάμα, Εναλλαγές της διάθεσης, Ευερεθιστότητα, Τάσεις αυτοκτονίας, Αλλαγές στον τρόπο ζωής, Εργασία, Διασκέδαση, Διαπροσωπικές σχέσεις, Δυνατότητα μετακίνησης, Προσωπική φροντίδα  


Πως μπορώ να περιγράψω το πόσο άσχημος είναι ο πόνος μου;

Η κατανόηση του πόσο άσχημος είναι ο πόνος σας βοηθάει το γιατρο σας να αποφασισει το πως θα τον αντιμετωπίσει Μπορειτε να προσδιορισετε την ενταση του πόνου που αιοθανεστε χρησιμοποιωντας μία κλίμακα, όπως αυτή που περιγράφεται παρακάτω. ΠροσπαΘηστε να αντιστοιχισετε εναν αριθμο απο το 0 εως το 5 στο επιπεδο του πονου σας Αν δεν αισθανεστε καθολου πονο χρησιιιοποιειστε το 0. Το 5 αντιστοιχεί στο χειρότερο δυνατό πόνο. Όσο αυξάνονται ο αριθμοί αντιστοιχούν σε πόνο που σταδιακά χειροτερεύει.

Ισως θελήσετε να σχηματίσετε τη δική σας κλίμακα χρησιμοποιώντας αριθμους απο το 0 εως το 10 η ακομα και απο το 0 εως το 100. 

Ενημερωστε τους αλλους για το ποια ποια κλίμακα χρησιμοποιειτε πχ, «ο  
πόνος μου είναι ένα 7 σε μια κλίμακα από το 0 έως το 10.»

Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μία κλίμακα για να απαντήσετε: 

  • Πόσο άσχημος είναι ο χειρότερος πόνος σας;
  • Πόσο άσχημος είναι ο πόνος σας τον περισσότερο καιρό;
  • Πόσο άσχημος είναι ο πόνος σας στην ηπιότερή του ένταση;
  • Πώς μεταβάλλεται ο πόνος σας με τη θεραπεία; Από — σε —.  

0 = Καθόλου πόνος  
1 = Κακοδιαθεσία  
2 = Ήπιος πόνος  
3 = Δυσφορία  
4 = Έντονος πόνος  
5 = Ο χειρότερος πόνος που μπορείτε να φανταστείτε  
 

Πώς μπορώ να θυμάμαι όλες τις λεπτομέρειες σχετικά με τον πόνο μου, και με το τι κάνω για να τον ανακουφίσω;

Ίσως είναι βοηθητικό να κρατήσετε ένα αρχείο ή ένα ημερολόγιο σχετικά με τον πόνο σας και τις προσπάθειες ανακούφισής του. Το αρχείο βοηθά εσάς και αυτούς που σας φροντίζουν να κατανοήσουν καλύτερα τον πόνο σας, τις επιδράσεις του πάνω σας και τους αποτελεσματικότερους τρόπους ανακούφισής του. Στοιχεία που πρέπει να περιλαμβάνονται στο αρχείο είναι:

  • Το νούμερο της κλίμακας του πόνου που περιγράφει τον πόνο σας πριν και μετά την εφαρμογή κάποιας αναλγητικής μεθόδου.
  • Την συγκεκριμένη ώρα λήψης του αναλγητικού φαρμάκου.
  • Οποιαδήποτε δραστηριότητα που δείχνει να επηρεάζεται από τον πόνο ή που αυξάνει ή ελαττώνει τον πόνο.
  • Οποιαδήποτε δραστηριότητα που δεν μπορείτε να εξασκήσετε εξαιτίας του πόνου.
  • Το όνομα του αναλγητικού φαρμάκου που παίρνετε και τη δόση.
  • Το χρόνο δράσης του αναλγητικού φαρμάκου.
  • Οποιαδήποτε άλλη μέθοδο ανακούφισης του πόνου που χρησιμοποιείτε, όπως ανάπαυση, τεχνικές χαλάρωσης, απόσπαση προσοχής, δερματικό ερεθισμό, ή συνειδητή νοερή απεικόνιση.

Μπορεί το άγχος ή η κατάθλιψη να προκαλέσουν πόνο;

Όχι, όμως αυτά τα αισθήματα μπορούν να αυξήσουν φαινομενικά την ένταση του πόνου. Συχνά ο πόνος προκαλεί συναισθηματικές αντιδράσεις. Μπορεί να αισθάνεστε ανήσυχοι, στενοχωρημένοι ή απαισιόδοξοι όταν πονάτε. Ορισμένοι αισθάνονται απελπισμένοι ή ανήμποροι. Άλλοι πάλι αισθάνονται μοναξιά ή αμηχανία, ανεπάρκεια ή οργή, φόβο ή τρέλα. 

Οι πάσχοντες από καρκίνο έχουν αρκετούς λόγος να αισθάνονται άγχος ή κατάθλιψη, ακόμα και όταν δεν υποφέρουν από πόνους. Προσπαθήστε να μιλήσετε για τα συναισθήματά σας με τους γιατρούς, τις νοσοκόμες, τους συγγενείς, τους φίλους, τον πνευματικό σας ή άλλους καρκινοπαθείς. Η συζήτηση με τα μέλη της οικογενείας σας είναι συχνά βοηθητική, ακόμα και αν αρχικά σας φαίνεται δύσκολη.  

Σε κάποιες κοινότητες οι καρκινοπαθείς συναντιούνται ανεπίσημα για να συζητήσουν τα συναισθήματά τους και να μοιραστούν το πώς αντιμετωπίζουν την ασθένειά τους. Το να κατανοήστε ότι και άλλοι αισθάνονται όπως και εσείς θα σας βοηθήσει να αντιμετωπίσετε την κατάστασή σας. 

Αν νομίζετε ότι αυτοί οι τρόποι δεν σας βοηθούν να μειώσετε το άγχος ή την κατάθλιψή σας, ίσως θα θέλατε να μιλήσετε με έναν σύμβουλο ή ψυχολόγο εξειδικευμένο σε προβλήματα καρκινοπαθών. Ο γιατρός σας ή η κοινωνική υπηρεσία του νοσοκομείου μπορούν επίσης να σας κατευθύνουν σε ειδικούς στην αντιμετώπιση του άγχους και της κατάθλιψης.

Μπορείτε ακόμα να ζητήσετε από το γιατρό σας φαρμακευτική αγωγή. Μερικές φορές φάρμακα όπως αντικαταθλιπτικά ή αγχολυτικά μπορεί να αποδειχθούν χρήσιμα. Ορισμένα από αυτά τα φάρμακα εκτός από την αντικαταθλιπτική τους δράση ανακουφίζουν και τον πόνο. 


Πώς επηρεάζει η κούραση τον πόνο μου;

Η κούραση είναι δυνατόν να σας δυσκολέψει στην αντιμετώπιση του πόνου. Όταν είστε κουρασμένοι ίσως να μην είστε σε θέση να ανεχθείτε τον πόνο τόσο καλά, όσο όταν είστε ξεκούραστοι. Πολλοί παρατηρούν ότι ο πόνος φαίνεται να επιδεινώνεται όταν κουράζονται. Η έλλειψη ύπνου μπορεί να αυξήσει τον πόνο σας. Μην ξεχνάτε να ενημερώσετε το γιατρό σας στην περίπτωση που δεν κοιμάστε καλά εξαιτίας πόνου ή ανησυχίας.  
 
 
Τι είναι το μέλος φάντασμα που πονά;

Στην περίπτωση που σας έχει αφαιρεθεί χειρουργικά ένα άκρο (χέρι, πόδι) υπάρχει η πιθανότητα να αισθάνεστε πόνο ή άλλες δυσάρεστες αισθήσεις στο άκρο (μέλος) που λείπει (μέλος φάντασμα). Η αιτία δεν έχει ακόμα διευκρινιστεί, αλλά ο πόνος στο μέλος φάντασμα είναι αληθινός, και όχι φανταστικός. Μπορεί επίσης να παρουσιαστεί και σε περιπτώσεις μαστεκτομής (χειρουργική αφαίρεση στήθους) - είναι δυνατόν να πονά ο μαστός που έχει αφαιρεθεί. 

Δεν υπάρχει μία συγκεκριμένη αναλγητική μέθοδος που να ελέγχει τον πόνο του μέλους φάντασμα σε όλους τους ασθενείς. Πολλές μέθοδοι έχουν χρησιμοποιηθεί για την αντιμετώπιση αυτού του πόνου, και συμπεριλαμβάνουν αναλγητικά φάρμακα, φυσιοθεραπεία, και νευρική διέγερση. Αν πάσχετε από πόνο φάντασμα, συμβουλευθείτε το γιατρό σας σχετικά με τους πιθανούς τρόπους αντιμετώπισηςανακούφιση από τον πόνο

 
Πώς αντιμετωπίζεται ο πόνος των καρκινοπαθών;

Κατά την αντιμετώπιση του καρκινικού πόνου, ο γιατρός συνήθως προσπαθεί να αντιμετωπίσει αρχικά το αίτιο του πόνου. Χειρουργικές επεμβάσεις, χημειοθεραπεία, ή ακτινοθεραπεία μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη μείωση των διαστάσεων των καρκινικών όγκων. 
 
 
Υπάρχουν αρκετοί τρόποι για την ανακούφιση από τον πόνο;

  • Με φαρμακευτικές ουσίες, που αποκαλείται και “φαρμακολογική αντιμετώπιση του πόνου”. Πρέπει πάντα να συμβουλεύεστε το γιατρό, το φαρμακοποιό ή τη νοσοκόμα σας, πριν πάρετε οποιοδήποτε αναλγητικό φάρμακο. Τα φάρμακα είναι ασφαλή, όταν χρησιμοποιούνται με το σωστό τρόπο. Μπορείτε να αγοράσετε ορισμένα αποτελεσματικά αναλγητικά φάρμακα χωρίς τη συνταγή γιατρού. Για κάποια άλλα είναι απαραίτητη η ιατρική συνταγή.
  • Χωρίς φαρμακευτικές ουσίες, ορισμένες φορές αποκαλούνται “μη επεμβατικές μέθοδοι”. Αυτές συνήθως έχουν ελάχιστες παρενέργειες, και μπορούν να συνδυαστούν με φάρμακα. Συμπεριλαμβάνονται μέθοδοι όπως η δερματική διέγερση, και τεχνικές όπως η αποσπαση της προσοχης, η χαλαρωση και η συνειδητη νοερη απεικόνιση.
  • Αποκλεισμοί νεύρων ή “νευρολογική αντιμετώπιση του πόνου (αναλγησία)”. Ο αποκλεισμός (μπλοκάρισμα) των ερεθισμάτων που στέλνουν τα νεύρα στον εγκέφαλο (με χειρουργική επέμβαση ή έγχυση (ένεση) τοπικών αναισθητικών μέσα στο νεύρο) μπορεί ορισμένες φορές να χρησιμοποιηθεί ως τελευταία λύση για την ανακούφιση του πόνου.
  • Ή ακτινοθεραπεία χρησιμοποιείται συχνά για την αντιμετώπιση του καρκινικού πόνου που οφείλεται σε μετάσταση (εξάπλωση) του καρκίνου.

Δεν υπάρχει μία συγκεκριμένη άριστη μέθοδος αντιμετώπισης του πόνου αλλά συνήθως κάτι μπορεί να εφαρμοστεί για την ανακούφιση κάθε ασθενούς.
 

Υπάρχουν κάποιες γενικές οδηγίες για την ανακούφιση του πόνου;

Είναι σημαντική η προσπάθεια ελέγχου του πόνου πριν αυτός αρχίσει ή επιδεινωθεί, με την συστηματική εφαρμογή κάποιας αναλγητικής μεθόδου. Όταν πρωτοεμφανιστεί ο πόνος μην περιμένετε να επιδεινωθεί πριν προσπαθήσετε να τον αντιμετωπίσετε.  
Μάθετε ποιες μέθοδοι αντιμετώπισης του πόνου έχουν τα καλύτερα αποτελέσματα στην περίπτωση σας. Μπορείτε και να συνδυάσετε κάποιες από αυτές τις μεθόδους. Για παράδειγμα μπορείτε να εφαρμόσετε μια μέθοδο χαλάρωσης και ταυτόχρονα να παίρνετε αναλγητικά φάρμακα. 

Γνωρίστε τον εαυτό σας και τις διαθέσιμες επιλογές σας. Συνήθως κάποιος που είναι ξεκούραστος και οξυδερκής μπορεί να εφαρμόσει μια μέθοδο που απαιτεί προσοχή και ενέργεια. Αντίθετα όταν είστε καταβεβλημένοι, μπορείτε να εφαρμόσετε κάποια μέθοδο που απαιτεί μικρότερη προσπάθεια.

Για παράδειγμα προσπαθήστε να εφαρμόσετε την απόσπαση προσοχής, όταν αισθάνεστε ξεκούραστοι - χρησιμοποιείστε θερμά ή ζεστά επιθέματα (κομπρέσες), όταν αισθάνεστε κουρασμένοι.  

Μην είστε προκατειλημμένοι και μη σταματάτε την προσπάθεια. Μπορεί να διαπιστώσετε πως κάποιες μέθοδοι, που φαίνεται απίθανο να σας βοηθήσουν, τελικά αποδεικνύονται αποτελεσματικές. Να είστε πρόθυμοι να δοκιμάσετε πολλές διαφορετικές μεθόδους. Κρατήστε ένα αρχείο με το τι σας κάνει να αισθάνεστε καλύτερα και τι είναι αναποτελεσματικό.

Δοκιμάστε κάθε μέθοδο περισσότερες φορές. Αν δε δείτε αποτέλεσμα από την πρώτη φορά, προσπαθήστε και άλλες φορές πριν εγκαταλείψετε την προσπάθεια. Θυμηθείτε πως αν κάτι δεν αποδίδει την μία μέρα, μπορεί να αποδώσει την επομένη. Επίσης, ίσως χρειαστείτε βοήθεια για την καλύτερη εφαρμογή κάποιας συγκεκριμένης τεχνικής. Αλλά μην αποθαρρυνθείτε, αν κάποια τεχνική δεν σας βοηθήσει.

Ο κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός και δεν είναι όλες οι μέθοδοι αποτελεσματικές σε όλους. Και το σημαντικότερο, αναρωτηθείτε: «Τι είναι περισσότερο ενοχλητικό - ο πόνος ή η μέθοδος ανακούφισής του; Μου επιτρέπει η μέθοδος αντιμετώπισης του πόνου να κάνω αυτά που είναι σημαντικά για μένα και για αυτούς, για τους οποίους νοιάζομαι;» 
 

Τι πρέπει να κάνω αν δεν ανακουφίζομαι και ο γιατρός μου δεν μπορεί να με βοηθήσει;

Ο καρκινικός πόνος μπορεί σχεδόν πάντα να περιοριστεί ή να ανακουφιστεί. Παρόλα αυτά κανένας γιατρός δεν είναι σε θέση να γνωρίζει τα πάντα για όλα τα ιατρικά προβλήματα. Αν πονάτε και ο γιατρός σας αδυνατεί να σας προσφέρει περισσότερη βοήθεια, ζητήστε να δείτε έναν ειδικό στην αντιμετώπιση του πόνου.

Αυτός μπορεί να είναι ογκολόγος, αναισθησιολόγος, νευροχειρουργός, άλλος γιατρός, νοσοκόμα ή φαρμακοποιός, Μια ομάδα αντιμετώπισης πόνου ενδέχεται να περιλαμβάνει και ψυχολόγο ή κοινωνικό λειτουργό.

Αν δεν μπορείτε να βρείτε κάποιον ειδικό, μπορείτε να απευθυνθείτε σε κάποιο ογκολογικό κέντρο ή σε εξειδικευμένο ιατρείο πόνου κάποιου νοσοκομείου.             

  
Ποια φάρμακα χρησιμοποιούνται νια την αντιμετώπιση του πόνου;


Τα φάρμακα που ανακουφίζουν από τον πόνο ονομάζονται αναλγητικά. Τα αναλγητικά δρουν στο νευρικό σύστημα ανακουφίζοντας από τον πόνο χωρίς να προκαλούν απώλεια των αισθήσεων. Τα αναλγητικά προσφέρουν μόνο προσωρινή αντιμετώπιση του πόνου καθώς δεν επηρεάζουν το αίτιο του πόνου. Υπάρχουν δύο τύποι αναλγητικών: 

  • Αυτά που χορηγούνται χωρίς ιατρική συνταγή, για τον ήπιο και μέτριας έντασης πόνο.
  • Αυτά που για τη χορήγησή τους απαιτείται ιατρική συνταγή και χορηγούνται σε μέτριας και μεγάλης έντασης πόνο.

Ποια είναι η καλύτερη χρήση των φαρμάκων στην αντιμετώπιση του πόνου;

Ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης του πόνου είναι η πρόληψη της έναρξης ή της επιδείνωσής του. Μπορεί έτσι να χρειαστούν χαμηλότερες δόσεις φαρμάκου για να ανακουφιστείτε, από το να περιμένετε μέχρι να γίνει ο πόνος πολύ έντονος. Μη διστάζετε να παραδεχθείτε ότι πονάτε, Ο πόνος δεν είναι ντροπή. 

Διαφορετικά φάρμακα χρειάζονται διαφορετικό χρόνο για αν δράσουν. Αυτό ονομάζεται “χρόνος έναρξης δράσης”. Για μερικά φάρμακα αντιστοιχεί σε λίγα λεπτά για άλλα σε μερικές ώρες. Αν περιμένετε πολύ μέχρι να πάρετε το φάρμακό, ο πόνος μπορεί να χειροτερέψει πριν αρχίσει η δράση του φαρμάκου. Μερικά αναλγητικά φάρμακα πρέπει να χορηγηθούν μερικές μέρες ή και εβδομάδες πριν να σας παρέχουν τη μεγαλύτερη ανακούφιση. 

Αν έχετε κάποιον πόνο συνεχώς, το φάρμακο πρέπει να λαμβάνεται τακτικά. Είναι σημαντικό να ακολουθείτε τις οδηγίες χορήγησης. Οι οδηγίες σας ενημερώνουν για το κάθε πότε πρέπει να παίρνετε το φάρμακο. (π.χ. μία ή δύο ταμπλέτες 3 φορές την ημέρα ή κάθε 4 ή 6 ώρες). Θα μπορέσετε να ελέγξετε τον πόνο με ένα ήπιο αναλγητικό, εφόσον το λαμβάνετε σύμφωνα με τις οδηγίες, και όχι περιστασιακά. Ενημερώστε το γιατρό σας σε περίπτωση που η αναγραφόμενη δοσολογία δεν σας ανακουφίζει. 

Ορισμένοι πιστεύουν ότι πρέπει να περιμένουν όσο το δυνατόν περισσότερο, πριν να πάρουν αναλγητικό. Αυτός δεν είναι ο σωστός τρόπος αντιμετώπισης του πόνου. Όσο περιμένετε, ο πόνος μπορεί να χειροτερέψει και έτσι το αναλγητικό να χρειαστεί περισσότερο χρόνο πριν σας ανακουφίσει. Αν περιμένετε πολύ, ενδέχεται να χρειαστούν μεγαλύτερες δόσεις ή ισχυρότερα αναλγητικά για τον έλεγχο του πόνου σας.  
 

Όταν παίρνω το φάρμακα, ο πόνος φεύγει, όμως επανέρχεται γρήγορα. Γιατί;

Το χρονικό διάστημα κατά το οποίο το φάρμακο σας ανακουφίζει ονομάζεται “διάρκεια δράσης” και διαφέρει από φάρμακο σε φάρμακο αλλά και από ασθενή σε ασθενή.  
Η ανακούφιση του πόνου εξαρτάται και από την ποσότητα — τη δόση και από τη συχνότητα λήψης του φαρμάκου. Αν το αναλγητικό σταματάει να σας ανακουφίζει πριν από την λήψη της επόμενης δόσης, τότε ενημερώστε το γιατρό σας. Ρωτήστε αν μπορείτε να παίρνετε το φάρμακο συχνότερα ή σε μεγαλύτερες δόσεις προκειμένου να ελέγξετε τον πόνο. Αν το συγκεκριμένο αναλγητικό δεν μειώνει ή σταματάει τον πόνο, ρωτήστε αν μπορείτε να δοκιμάσετε κάποιο διαφορετικό φάρμακο. 
 

Πώς θα πρέπει να λαμβάνω το αναλγητικό μου; 

Τα περισσότερα αναλγητικά λαμβάνονται από το στόμα συνήθως ως ταμπλέτες ή κάψουλες. Μπορείτε να τα παίρνετε με ένα ποτήρι νερό ή άλλο υγρό, εκτός και αν ο γιατρός σας έχει συμβουλεύσει διαφορετικά. Μην τα λαμβάνετε με αλκοολούχα ποτά. Αν δυσκολεύεστε να καταπιείτε τα χάπια, ρωτήστε το γιατρό σας σχετικά με τη λήψη αναλγητικών σε υγρή μορφή.

Αναλγητικά φάρμακα μπορούν επίσης να χορηγηθούν με τη μορφή υποδορίων, ενδομυϊκών ή ενδοφλεβίων ενέσεων ή ως υπόθετα. ο ευκολότερος τρόπος λήψης είναι από το στόμα, όμως ενέσεις ή υπόθετα μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην περίπτωση που έχετε ναυτία ή προβλήματα στη κατάποση. Αυτοκόλλητα του δέρματος (patch, προφέρεται “πατς”) που σταδιακά απελευθερώνουν αναλγητικό είναι επίσης διαθέσιμα. 
 

Τι πρέπει να κάνω αν έχω παρενέργειες από τα αναλγητικά;

Σταματήστε να παίρνεται το φάρμακο, στη περίπτωση που παρατηρήσετε εξάνθημα ή δύσπνοια. Ενημερώστε αμέσως το γιατρό σας. Ενημερώστε επίσης το γιατρό σας αν έχετε παρενέργειες όπως δυσπεψία, ναυτία, ζάλη, πονοκέφαλο, δυσκοιλιότητα ή νωθρότητα. Εφόσον Θέλετε να σταματήσετε τη λήψη του φαρμάκου εξαιτίας αυτών των παρενεργειών συζητήστε το πρώτα με το γιατρό σας.  
 

Τα παιδιά με καρκίνο χρησιμοποιούν τα ίδια αναλγητικά φάρμακα με τους ενήλικες;
 
Ναι, αλλά συνήθως σε μικρότερες δόσεις. Η δόση προσαρμόζεται στην ηλικία και το βάρος του παιδιού. Αν φροντίζετε ένα παιδί με καρκίνο θα πρέπει να μιλήσετε με το γιατρό (συνήθως ένα παιδοογκολόγο) ή άλλον επαγγελματία υγείας που περιθάλπει το παιδί, σχετικά με την καλύτερη μέθοδο αντιμετώπισης του πόνου.
Μπορώ να παίρνω φάρμακα για κρύωμα ή άλλα προβλήματα ταυτόχρονα με τα αναλγητικά; 

Όταν λαμβάνετε αναλγητικά, ρωτήστε το γιατρό ή το φαρμακοποιό σας σχετικά με την ταυτόχρονη λήψη άλλων φαρμάκων. Πολλά χάπια για το κοινό κρυολόγημα και άλλα φάρμακα που δεν χρειάζονται ιατρική συνταγή, μπορούν να χορηγηθούν μαζί με αναλγητικά χωρίς παρενέργειες. Παρόλα αυτά μερικά σύνθετα φάρμακα για το κοινό κρυολόγημα περιέχουν αναλγητικά και ίσως χρειάζεται να ελαττώσετε τη δόση των αναλγητικών που ήδη παίρνετε. 

Πολλά φάρμακα για το κρυολόγημα, τους πόνους της περιόδου, τον πονοκέφαλο, και τους πόνους των μυών και των αρθρώσεων περιέχουν ασπιρίνη. Στους καρκινοπαθείς συνήθως συνιστάται να αποφεύγουν την ασπιρίνη, ιδίως όταν έχουν υποβληθεί πρόσφατα σε χημειοθεραπεία.

Αντιαλλεργικά φάρμακα προκαλούν συχνά υπνηλία, όπως και μερικά αναλγητικά. Η ταυτόχρονη λήψη αυτών των φαρμάκων καθιστά επικίνδυνη την οδήγηση και τη λειτουργία μηχανημάτων.

Πριν από τη λήψη οποιουδήποτε φαρμάκου που δεν χρειάζεται ιατρική συνταγή, καλό Θα είναι να διαβάζετε τις οδηγίες και να ζητάτε τη γνώμη του γιατρού σας, σε τυχόν απορίες σας.
 

Τι είναι τα αναλγητικά που χορηγούνται χωρίς ιατρική συνταγή;

Είναι φάρμακα που μπορεί να αγοράσει ο ασθενής χωρίς να είναι απαραίτητη η εντολή του ιατρού (ιατρική συνταγή). Σε αυτά περιλαμβάνονται η ασπιρίνη, (Aspirin, Algon, Neospir, Salospir-A), η ακεταμινοφένη, παρακεταμόλη (Depon, Dolar) και η ιμπουπροφένη (Brufen). Μπορεί να φέρουν διαφορετικά εμπορικά ονόματα, αν όμως διαβάσετε την ετικέτα, θα δείτε ότι σχεδόν όλα περιέχουν αυτές τις ουσίες. Είναι αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση του ήπιου και μέτριου πόνου.  
 

Διαφέρουν η Ασπιρίνη, η Ακεταμινοφένη και η Ιμπουπροφένη; 

Ναι. Διαφέρουν χημικά. Έχουν σχετικά ανάλογη αναλγητική δράση, αλλά και ορισμένες σημαντικές διαφορές: 

  • Η Ασπιρίνη και η Ιμπουπροφένη αναστέλλουν τη φλεγμονή, η ακεταμινοφένη όχι.
  • Η Ασπιρίνη και η Ιμπουπροφένη χρησιμοποιούνται συχνά στην αντιμετώπιση του πόνου πρησμένων αρθρώσεων και άλλων περιοχών που φλεγμαίνουν, ενώ η ακεταμινοφένη όχι.
  • Η Ασπιρίνη και η Ιμπουπροφένη μπορεί να ερεθίσουν το στομάχι. Μερικές φορές πιθανόν να προκαλέσουν γαστρορραγία (αιμορραγία του στομάχου). Ή Ακεταμινοφένη δεν προκαλεί αυτές τις παρενέργειες.
  • Η Ασπιρίνη και η Ιμπουπροφένη επηρεάζουν την πήξη του αίματος και ίσως προκαλέσουν αιμορραγία. Η Ακεταμινοφένη δεν έχει καμία επίδραση στην πήξη του αίματος.
  • Όταν η Ασπιρίνη χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση παιδικών λοιμώξεων, όπως η γρίπη ή η ανεμοβλογιά μπορεί να προκαλέσει το σύνδρομο Reye, μία σπάνια ασθένεια του ήπατος και του εγκεφάλου. Η Ακεταμινοφένη και η Ιμπουπροφένη δεν προκαλούν σύνδρομο Reye.
  • Η Ίμπουπροφένη μπορεί να επιδεινώσει τυχόν υπάρχοντα προβλήματα στη λειτουργία των νεφρών. Σε συνηθισμένες δόσεις η Ασπιρίνη και η Ακεταμινοφένη δεν βλάπτουν τους νεφρούς. 

Υπάρχουν λόγοι για του οποίους δε θα έπρεπε να πάρω Ασπιρίνη;

Παρόλο που η Ασπιρίνη είναι ένα ευρέως διαδεδομένο φάρμακο, η χρήση της δεν ενδείκνυται σε όλους. Πριν πάρετε Ασπιρίνη οε οποιαδήποτε μορφή ρωτήστε το γιατρό σας, αν για κάποιο λόγο πρέπει να την αποφεύγετε. Ορισμένες καταστάσεις μπορεί να επιδεινωθούν με τη λήψη Ασπιρίνης.

Γενικά η λήψη Ασπιρίνης αντενδείκνυται σε ασθενείς που: 

  • Λαμβάνουν αντικαρκινικά φάρμακα, που μπορούν να επηρεάσουν τη πηκτικότητα του αίματος και να προκαλέσουν αιμορραγία
  • Βρίσκονται υπό θεραπεία με στεροειδή (όπως η πρέδνιζονη)
  • Θα χειρουργηθούν μέσα στην επόμενη εβδομάδα
  • Είναι αλλεργικοί στην Ασπιρίνη
  • Λαμβάνουν αντιπηκτικά φάρμακα (όπως η κουμαδίνη)
  • Έχουν έλκος στομάχου ή ιστορικό έλκους, ουρικής αρθρίτιδας, ή αιμορραγική διάθεση
  • Λαμβάνουν φάρμακα για την αρθρίτιδα
  • Λαμβάνουν από το στόμα φαρμακευτική αγωγή για διαβήτη ή ουρική αρθρίτιδα.  
Προσέξτε την ανάμιξη Ασπιρίνης και οινοπνεύματος — η ταυτόχρονη λήψη Ασπιρίνης και αλκοόλης μπορεί να προκαλέσει γαστρικό ερεθισμό και εσωτερική αιμορραγία. 
 

Περιέχεται Ασπιρίνη σε άλλα φαρμακευτικά σκευάσματα; 

Αν ο γιατρός σας δεν σας επιτρέπει τη λήψη Ασπιρίνης, διαβάζετε προσεκτικά τις ετικέτες των σκευασμάτων που τυχόν παίρνετε χωρίς ιατρική συνταγή, για να βεβαιωθείτε ότι δεν περιέχουν Ασπιρίνη. Αν έχετε κάποιες αμφιβολίες μη διστάσετε να ρωτήσετε τον φαρμακοποιό σας.  
  

Ποιες είναι οι παρενέργειες της Ασπιρίνης; 


Η συχνότερη παρενέργεια είναι ο γαστρικός ερεθισμός και η δυσπεψία. Η λήψη της Ασπιρίνης ταυτόχρονα με τροφή περιορίζει την πιθανότητα εμφάνισης αυτής της παρενέργειας. Σε περίπτωση που η Ασπιρίνη σας πειράζει στο στομάχι μπορείτε να χρησιμοποιείτε εντεροδιαλυτά επικαλυμμένα δισκία Ασπιρίνης. Ρωτήστε το φαρμακοποιό σας ποια σκευάσματα Ασπιρίνης έχουν τις λιγότερες παρενέργειες στο στομάχι. 

Σε περίπτωση λήψης Ασπιρίνης για μακρό χρονικό διάστημα μπορεί να παρατηρηθεί:
 
  • Εμβοές (βούισμα στα αυτιά) ή κώφωση
  • Ασυνήθιστη εφίδρωση
  • Κεφαλαλγία, ζάλη, θόλωση ης όρασης, σύγχυση, πυρετός ή λήθαργος
  • Γρήγορη αναπνοή ή ταχυκαρδία
  • Δίψα, ναυτία, εμετός ή διάρροια

Αν παρατηρήσετε κάποια από τα συμπτώματα αυτά, σταματήστε τη λήψη της και ενημερώστε αμέσως το γιατρό σας. Η Ασπιρίνη ενδέχεται επίσης να προκαλέσει εσωτερική αιμορραγία, που συνήθως είναι ανώδυνη (δεν παρουσιάζεται με πόνο). Αν έχετε διάρροιες δύσοσμες και σκουρόχρωμες ή αν παρατηρήσετε ασυνήθιστες μελανιές στο δέρμα σας, ενημερώστε το γιατρό σας. Αυτά τα συμπτώματα ενδέχεται να οφείλονται σε εσωτερική αιμορραγία.  
 

Προκαλεί παρενέργειες η Λήψη Ακεταμινοφένης ή Ιμπουπροφένης;

Με τις συνηθισμένες δόσεις δεν προκαλούνται παρενέργειες. Παρόλα αυτά ενδέχεται να προκληθούν βλάβες στη ήπαρ (συκώτι) ή τους νεφρούς, μετά από καθημερινή λήψη μεγάλων δόσεων για μακρύ χρονικό διάστημα ή εξαιτίας ταυτόχρονης λήψης αλκοόλης. 

Σοβαρές παρενέργειες από τη λήψη Ιμπουπροφένης είναι ασυνήθιστες. Σε ορισμένους προκαλεί ερεθισμό του στομάχου. Σε περιπτώσεις μακροχρόνιας λήψης ή όταν χρησιμοποιείται ταυτόχρονα με στεροειδή, υπάρχει αυξημένη πιθανότητα γαστρορραγίας. Αν έχετε προβλήματα με τους νεφρούς, ή Ιμπουπροφένη ενδεχομένως να τα επιδεινώσει. Και καθώς παρεμβαίνει στην πήξη του αίματος, μπορεί να αποδειχθεί επικίνδυνη σε ασθενείς με χαμηλό αριθμό αιμοπεταλίων.  
 

Πόσες ταμπλέτες Ασπιρίνης, Ιμπουπροφένης ή Ακεταμινοφένης μπορώ να πάρω σε μία φορά και πόσες σε μια ολόκληρη ημέρα;


Η δοσολογία των αναλγητικών διαφέρει κατά περίπτωση, Ορισμένοι ασθενείς ανακουφίζονται με μία μικρή δόση κάθε 3 ώρες. Σε άλλους μεγαλύτερες δόσεις ανά μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα είναι πιο αποτελεσματικές. Μην παίρνετε μεγαλύτερες δόσεις από αυτές που αναφέρονται στην οδηγία, χωρίς προηγουμένως να συμβουλευθείτε το γιατρό σας.  
 

Πόσος χρόνος απαιτείται για να δράσουν αυτά τα φάρμακα και πόσο διαρκεί η αναλγητική δράση τους;

Η δράση της Ασπιρίνης ξεκινά 30 με 60 λεπτά μετά από τη λήψη. (Τα επικαλυμμένα δισκία ενδέχεται να χρειαστούν 11/2 έως 8 ώρες για να δράσουν). Η αναλγητική δράση μιας δόσης διαρκεί συνήθως 4 ώρες όμως μπορεί να κρατήσει και 12 ώρες.
Η Ακεταμινοφένη ανακουφίζει από τον πόνο μέσα σε 10 έως 60 λεπτά και η δράση της διαρκεί μέχρι και 6 ώρες. 

Η Ιμπουπροφένη αρχίζει να δρα 1 ως 2 ώρες μετά από τη λήψη και διαρκεί τουλάχιστον 5 έως 10 ώρες. Πιθανόν να χρειαστεί να παίρνετε Ιμπουπροφένη για 2 ή 3 μέρες, προτού επιτευχθεί το μεγαλύτερο θεραπευτικό αποτέλεσμα.  


Υπάρχουν πολλά αναλγητικά σκευάσματα που δεν χρειάζονται ιατρική συνταγή. Σε τι διαφέρουν μεταξύ τους; 

Τα ράφια των φαρμακείων είναι γεμάτα με διάφορα αναλγητικά. Κάθε ένα από αυτά διαφημίζεται ως ισχυρότερο και δραστικότερο από τα άλλα. Όμως σχεδόν όλα τα αναλγητικά που χορηγούνται χωρίς ιατρική συνταγή βασίζονται στην Ασπιρίνη, την Ακεταμινοφένη ή την Ιμπουπροφένη. Μερικά περιέχουν επίσης ουσίες που ονομάζονται πρόσθετα. Συνήθως στα πρόσθετα περιλαμβάνονται τα ακόλουθα:

  • Αντιόξινα (όπως το ανθρακικό μαγνήσιο ή το υδροξείδιο του αλουμινίου) που περιορίζουν τον γαστρικό ερεθισμό.
  • Καφεΐνη που δρα ως διεγερτικό και αναλγητικό.
  • Αντιϊσταμινικά (π.χ. διφενυδραμίνη, πυριλαμίνη) που σας βοηθούν να χαλαρώσετε και να κοιμηθείτε.

Τα σύνθετα προϊόντα έχουν κάποια μειονεκτήματα. Τα πρόσθετα ενδέχεται να προκαλέσουν ανεπιθύμητες ενέργειες. Για παράδειγμα τα αντιϊσταμινικά συχνά προκαλούν υπνηλία, που ίσως είναι επιθυμητή τις ώρες που θέλετε να κοιμηθείτε, προκαλεί όμως προβλήματα στη διάρκεια της ημέρας ή κατά την οδήγηση. Επίσης τα πρόσθετα τείνουν να αυξήσουν το κόστος των αναλγητικών σκευασμάτων.

Ενδέχεται τέλος να επηρεάσουν τη δράση άλλων φαρμάκων που τυχαίνει να παίρνετε.
Η καθαρή Ασπιρίνη, Ακεταμινοφένη ή Ιμπουπροφένη είναι πιθανότατα το ίδιο αποτελεσματικές με τα σύνθετα προϊόντα. Εφόσον όμως διαπιστώσετε ότι κάποιο προϊόν με συγκεκριμένα πρόσθετα έχει καλύτερο αναλγητικό αποτέλεσμα στη δική σας περίπτωση, ρωτήστε το γιατρό σας, αν τα πρόσθετα είναι ασφαλή για σας. Για όποιες απορίες σχετικά με τις ουσίες που περιέχονται στα αναλγητικά σκευάσματα απευθυνθείτε στο γιατρό ή το φαρμακοποιό σας.  
 

Γιατί θα πρέπει να λαμβάνω φάρμακα που δεν χρειάζονται ιατρική συνταγή για την αντιμετώπιση του πόνου μου; Δεν υπάρχουν πιο δυνατά, αποτελεσματικότερα αναλγητικά; 


Σε αρκετές περιπτώσεις τα αναλγητικά που χορηγούνται χωρίς ιατρική συνταγή είναι ότι χρειάζεστε για την αντιμετώπιση του πόνου σας, ιδίως όταν μπορείτε να ελέγξετε τον πόνο λαμβάνοντάς τα τακτικά, σε προληπτική βάση. Αυτά τα φάρμακα είναι πιο Ισχυρά αναλγητικά από ότι νομίζουν οι περισσότεροι.

Ορισμένες δόσεις συνταγογραφούμενων αναλγητικών που λαμβάνονται από το στόμα δεν είναι αποτελεσματικότερες από δύο ή τρεις ταμπλέτες Ασπιρίνης, Ακεταμινοφένης ή Ιμπουπροφένης. Έρευνες έχουν δείξει, πως για τους περισσότερους, η συνηθισμένη δόση των αναλγητικών που μπορούν να χορηγηθούν χωρίς ιατρική συνταγή, προσφέρει την ίδια ανακούφιση με σκευάσματα που χορηγούνται μόνο με Ιατρική συνταγή, όπως η κωδεΐνη.

Επιπρόσθετα τα σκευάσματα που δεν απαιτούν ιατρική συνταγή, έχουν συνήθως λιγότερες παρενέργειες από αυτά που απαιτούν. 
 

Μπορώ να παίρνω αναλγητικά που δεν χρειάζονται ιατρική συνταγή εφόσον ο γιατρός μου έχει συνταγογραφίσει ισχυρότερα σκευάσματα; 

Θα πρέπει να συζητήσετε αυτόν τον προβληματισμό σας με το γιατρό σας. Αρκετοί ασθενείς που χρειάζονται ισχυρά αναλγητικά, ωφελούνται επίσης από τη συνέχιση της λήψης των συνήθων δόσεων Ασπιρίνης, Ακεταμινοφένης ή Ιμπουπροφένης, Τα αναλγητικά που δεν απαιτούν ιατρική συνταγή και τα ισχυρότερα αναλγητικά ανακουφίζουν τον πόνο με διαφορετικούς τρόπους.

Όταν λαμβάνετε και τα δύο, είναι σαν να επιτίθεστε στον πόνο με δύο διαφορετικά όπλα. Η Ασπιρίνη, η Ακεταμινοφένη ή η Ιμπουπροφένη λαμβανόμενες τέσσερις φορές την ημέρα μπορεί να βοηθήσουν να ελαττωθούν οι των δόσεις των ισχυρότερων αναλγητικών.

Μερικά αναλγητικά που απαιτούν ιατρική συνταγή περιέχουν Ασπιρίνη, Ακεταμινοφένη ή Ιμπουπροφένη. Ρωτήστε το γιατρό ή το φαρμακοποιό σας, αν και σε ποια ποσότητα περιέχονται στα συνταγογραφημένα σκευάσματα. Ο γιατρός ή ο φαρμακοποιός σας μπορούν να υπολογίσουν πόση Ασπιρίνη ή Ακεταμινοφένη μπορείτε να προσθέσετε με ασφάλεια.  
 

Ποια είναι τα διάφορα ειδή αναλγητικών που χορηγούνται μόνο με ιατρική συνταγή;
 

Για πολλα χρονια τα πιο διαδεδομενα αναλγητικα που χορηγουνταν μόνο με ιατρική συνταγή ήταν τα ναρκωτικά. Τα ναρκωτικά είναι φάρμακα που ανακουφίζουν από τον πόνο και προκαλούν υπνηλία ή φέρνουν ύπνο. Επιπρόσθετα όλα έχουν παρόμοιες παρενέργειες. Παλαιότερα προέρχονταν από το όπιο και ονομάζονται επίσης οπιοειδη ή οπιουχα Σημερα πολλα ναρκωτικα ειναι συνθετικα, παρασκευάζονται δηλαδή με χημικά μέσα, από τις διάφορες φαρμακευτικές εταιρίες.

Στα συχνότερα χρησιμοποιούμενα οπιούχα αναλγητικά συμπεριλαμβάνονται τα ακόλουθα: 

  • Κωδεΐνη
  • Μορφινη
  • Μεθαδονη 

Αυτα τα αναλγητικα μπορειτε να τα προμηθευθειτε μονο με ειδική ιατρική συνταγή. Η λήψη τους μπορεί να γίνει από το στόμα, με ενδομυϊκή ή με ενδοφλέβια ένεση, ή από το ορθό με τη μορφή υπόθετων. Υπάρχουν και άλλοι τρόποι χορήγησης αναλγητικών, για πιο παρατεταμένη ανακούφιση από τον πόνο. Όλα τα ναρκωτικά δεν είναι δυνατόν να χορηγηθούν με όλες τις δυνατές μεθόδους. 

Μια άλλη ομάδα αναλγητικών που χορηγούνται με ιατρική συνταγή είναι παρόμοια με την ιμπουπροφένη. Ονομάζονται μη στεροειδή-αντιφλεγμονώδη. Σε αυτήν την ομάδα συμπεριλαμβάνονται σκευάσματα όπως τα Naprosyn, Niflamol, Indocin, Tilcitin. Είναι χρήσιμα στην αντιμετώπιση του ήπιου έως έντονου πόνου. Μπορούν να αποδειχθούν ιδιαίτερα χρήσιμα στην ανακούφιση από τον πόνο των οστικών μεταστάσεων. Καθώς δεν είναι ναρκωτικά η χρήση τους δεν προκαλεί φαρμακευτική ανοχή ή φυσική εξάρτηση.

Αυτά τα φάρμακα χρησιμοποιούνται μόνα τους ή σε συνδυασμό με αναλγητικά που χορηγούνται χωρίς ιατρική συνταγή, για την αντιμετώπιση από μέτριας έντασης έως έντονο πόνο. Μερικά είναι περισσότερο αποτελεσματικά από άλλα στην αντιμετώπιση του έντονου πόνου.   
 

Πώς θα αποφασίσω για το ποια αναλγητικά θα χρησιμοποιήσω;

Αυτην την αποφαση δεν θα πρεπει να την πάρετε μονοι σας. Συζητήστε το με το γιατρό σας πριν χρησιμοποιήσετε οποιοδήποτε αναλγητικό φάρμακο. Φάρμακα που σας είχαν βοηθήσει στο παρελθόν ή ήταν αποτελεσματικά σε κάποιο φίλο ή συγγενή ίσως να είναι ακατάλληλα για την δική σας περίπτωση στην συγκεκριμένη στιγμή. Ποτέ μην παίρνετε τα φάρμακα κάποιου άλλου !!!

Μόνο ένας γιατρός μπορεί να συνταγογραφεί τα αναλγητικά σας. Αν συμβουλευόμενοι κάποιον άλλο γιατρό αλλάξετε τη θεραπεία σας, βεβαιωθείτε ότι οι δύο γιατροί θα συζητήσουν την περίπτωσή σας. Αλλιώς ίσως καταλήξετε με υπερβολική ή ανεπαρκή δοσολογία.

Ενημερώστε το γιατρό σας, για το αν η θεραπεία είναι αποτελεσματική. Συνεργαστείτε μαζί του, για να βρείτε ποιο φάρμακο ή αναλγητική θεραπεία είναι ιδανική για σας. Μην ξεχνάτε ότι οι απαιτήσεις σας σε αναλγητικα πιθανως να μεταβληθουν καθως αλλαζει η αντικαρκινική σας αγωγή.

Ειναι σημαντικο να σημειωσετε το όνομα και τη δοσολογια του αναλγητικου που χρησιμοποιειτε. Ετσι μπορειτε να δωσετε ακριβεις πληροφοριες στο γιατρο σας για την αποτελεσματικότητα του.  
 

Θα αποκτήσω εξάρτηση σε περίπτωση χρήσης ναρκωτικών αναλγητικών;

Όχι Εξάρτηση από ναρκωτικές ουσίες ορίζεται ως η εξάρτηση από τη συστηματική χρήση ναρκωτικών για την ικανοποίηση σωματικών, συναισθηματικών και ψυχολογικών αναγκών και όχι για ιατρικούς σκοπους. Η ανακουφιση από τον πονο ειναι ιατρικος σκοπος.

Για αυτό και η χρήση ναρκωτικών ως αναλγητικά δεν σας καθιστά εξαρτώμενο άτομο, όση ποσότητα και σε όση συχνότητα και αν τα λαμβάνετε. Εφόσον ο γιατρός σας και εσείς αποφασίσετε ότι τα ναρκωτικα αναλγητικα ειναι τα καταλληλοτερα για την περιπτωση σας, τότε χρησιμοποιήστε τα σύμφωνα με τις οδηγίες.

Η εξάρτηση είναι ένας συχνός φόβος των ασθενών που κάνουν χρηση ναρκωτικων αναλγητικων για την αντιμετωπιση του πονου τους. Ο όρος “εξάρτηση” συνοδεύεται από συναισθηματική ένταση και χρησιμοποιειται συχνα επιπολαια, χωρις να κατανοουμε την ακριβή του σημασία — την παρορμητική δηλαδή χρήση εθιστικών φαρμακευτικων ουσιων, για την απολαυση που προσφερουν. 

Η εξάρτηση από ουσίες είναι πολύ σπάνια σε καρκινοπαθείς. Γενικά όταν τα ναρκωτικά αναλγητικά χορηγούνται κάτω από ιατρική παρακολούθηση, η πιθανότητα να προκύψει εξάρτηση είναι πολύ μικρή. Οι περισσότεροι ασθενείς είναι σε θέση να διακόψουν τη χρήση τους, εφοσον ο πονος μπορει να αντιμετωπιστει με αλλους τροπους

Ειναι σημαντικο να θυμαστε πως όταν τα ναρκωτικα αναλγητικα ειναι ο μόνος τρόπος αποτελεσματικής αντιμετώπισης του πόνου, η ανακουφιση του ασθενους ειναι πολυ πιο σημαντικη από την πιθανοτητα να αναπτύξει εξάρτηση.

Σε περίπτωση που παίρνετε ναρκωτικά αναλγητικά για αρκετές εβδομάδες, να είστε προετοιμασμένοι για τυχόν έκφραση ανησυχίας από κοντινά σας πρόσωπα σχετικά με την πιθανότητα εξάρτησης. Πολλοί ασθενείς με παρατεινόμενο πόνο που λαμβάνουν ναρκωτικά αντιμετωπίζουν αυτό το πρόβλημα. Θυμηθείτε ότι οι ανησυχίες των άλλων συχνά οφείλονται στην ελλιπή πληροφόρησή.

Αν έχετε προβληματισμούς σχετικά με την εξάρτηση, μοιραστείτε τους με αυτούς που σας φροντίζουν. Οι φόβοι σας αυτοί δεν πρέπει να σας εμποδίζουν στην λήψη ναρκωτικών για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του πόνου σας. 
 

Τι είναι η ανοχή σε φάρμακα;


Όταν κάποια φάρμακα λαμβάνονται τακτικά για μεγάλο χρονικό διάστημα, ο οργανισμός δεν αντιδρά σε αυτά τόσο καλά όσο αρχικά, και τα φάρμακα στην συγκεκριμένη δόση δεν είναι τόσο αποτελεσματικά. Μεγαλύτερες και πιο συχνές δόσεις πρέπει να χορηγηθούν, προκειμένου να επιτευχθεί το επιθυμητό θεραπευτικό αποτέλεσμα.

Όσοι λαμβάνουν ναρκωτικά για τον έλεγχο του πόνου, μερικές φορές ανακαλύπτουν πως με τη πάροδο του χρόνου αναγκάζονται να παίρνουν μεγαλύτερες δόσεις. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε αύξηση της έντασης του πόνου ή στην ανάπτυξη ανοχής στο φάρμακο. Η αύξησή των δόσεων για την ανακούφιση από τον αυξανόμενο πόνο ή για την υπερνίκηση του φαινομένου της ανοχής δεν είναι εξάρτηση.   
 

Μπορεί η λήψη ναρκωτικών να αποδειχθεί επικίνδυνη;

Όλα τα φάρμακα είναι επικίνδυνα, εφόσον δεν λαμβάνονται με το σωστό τρόπο. Οι κίνδυνοι που προέρχονται από την αλόγιστη χρήση ναρκωτικών περιλαμβάνουν την υπερβολική δόση, αλληλεπιδράσεις φαρμάκων, και ατυχήματα που προκαλούνται από υπνηλία.

Υπερβολική δόση: Η λήψη υπερβολικής δόσεως ναρκωτικού προκαλεί επιβράδυνση της αναπνοής ή και διακοπή της (αναπνευστική καταστολή). Η δοσολογία που απαιτείται για την αντιμετώπιση του πόνου, σχεδόν ποτέ δεν είναι αρκετή για να προκαλέσει το θάνατο. Οι θεράποντες ιατροί υπολογίζουν τις δόσεις των ναρκωτικών αναλγητικών, έτσι ώστε να αντιμετωπίζεται ο πόνος με την μικρότερη δυνατή επίδραση στην αναπνοή.

Πιθανόν να έχετε ακούσει για ναρκομανείς που πέθαναν από υπερβολική δόση. Αυτό συνήθως είναι αποτέλεσμα λήψης του ναρκωτικού μαζί με άλλα φάρμακα που αλληλεπιδρούν μεταξύ τους, ή οφείλεται στη λήψη ποσότητας πολύ μεγαλύτερης από αυτή που θα ήταν απαραίτητη για την αντιμετώπιση του πόνου ή τέλος οφείλεται στις προσμίξεις που περιέχουν τα παράνομα ναρκωτικά.

Το πρώτο σημάδι της υπερδοσολογίας είναι ένα αίσθημα ασυνήθιστης υπνηλίας ή δυσκολίας στο ξύπνημα. Αν αντιμετωπίζετε κάποιο από αυτά τα προβλήματα, ενημερώστε το γιατρό σας το συντομότερο δυνατό. 

Αλληλεπιδράσεις φαρμάκων: Συνδυασμοί ναρκωτικών, αλκοόλ και ηρεμιστικών είναι επικίνδυνοι. Σε περίπτωση που πίνετε αλκοόλ ή παίρνετε ηρεμιστικά, υπναγωγά, αντικαταθλιπτικά, αντιισταμινικά ή οποιαδήποτε άλλα φάρμακα που προκαλούν υπνηλία, ενημερώστε το γιατρό σας για τη δοσολογία.

Η κατανάλωση οινοπνεύματος ή η χρήση κάποιου από αυτά τα φάρμακα ταυτόχρονα με τη λήψη ναρκωτικών μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση συμπτωμάτων υπερδοσολογίας όπως αδυναμία, δύσπνοια, σύγχυση, άγχος, ή περισσότερο έντονη υπνηλία και ζάλη. Αυτές οι αλληλεπιδράσεις των φαρμάκων ενδέχεται να οδηγήσουν σε απώλεια της συνείδησης και στο θάνατο. Ενημερώστε το γιατρό σας σχετικά με οποιοδήποτε φάρμακο ή συνδυασμό φαρμάκων σας προκαλεί υπνηλία.

Ατυχήματα: Τα ναρκωτικά συχνά προκαλούν υπνηλία ή ζάλη. Εφόσον το γνωρίζετε μπορείτε να είστε εξαιρετικά προσεκτικοί ώστε να αποφύγετε τα ατυχήματα. Μερικές φορές ίσως είναι επικίνδυνο να οδηγήσετε ή ακόμα και να ανεβείτε ή να κατεβείτε μια σκάλα. Αποφεύγετε τη χρήση συσκευών όπως πριόνια ή τρυπάνια καθώς και δραστηριότητες που απαιτούν εγρήγορση. Να είστε ενήμεροι για τις πιθανές επιδράσεις των ναρκωτικών, έτσι ώστε να λαμβάνετε προληπτικά μέτρα.    
 

Ποια ποσότητα ναρκωτικού αναλγητικού είναι ασφαλής στη λήψη;


 Η ασφαλης ποσοτητα του αναλγητικου καθορίζεται απο το θεράποντα ιατρό. Τα αναλγητικά επιδρούν σε κάθε άνθρωπο διαφορετικά. Μία πολύ μικρή δόση μπορεί να είναι αποτελεσματική για εσάς, ενώ κάποιος άλλος ενδέχεται να χρειάζεται πολύ μεγαλύτερη δόση για να ανακουφιστεί.
 
Ρωτήστε το γιατρό σας τα ακόλουθα: 

  • Ποση ποσοτητα πρεπει να παιρνω; Ποσο συχνά;
  • Σε περίπτωση που δεν ανακουφιστώ, μπορώ να πάρω μεγαλύτερη δόση; Και πόσο πρέπει να αυξηθεί η δόση; Πρέπει να ειδοποιήσω το γιατρό μου πριν αυξήσω τη δόση;
  • Τι συμβαίνει στην περίπτωση που ξεχάσω να πάρω μια δόση ή την πάρω αργότερα;

Ο θεράπων ιατρός σας θα σας χορηγήσει την ποσότητα του ναρκωτικού που είναι ασφαλής και ταυτόχρονα αποτελεσματική για την αντιμετώπιση του πόνου σας.  
Λαμβάνετε το φάρμακο πάντα σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού σας, αλλά ενημερώστε τον αμέσως στην περίπτωση που ο πόνος σας δεν ελέγχεται ή αν παρατηρείτε έντονες παρενέργειες, όπως υπερβολική υπνηλία ή δυσχέρεια στην αναπνοή. Αν δεν χρειάζεστε τόση ποσότητα ναρκωτικού όση σας υπέδειξε ο γιατρός σας τότε ο ίδιος θα σας πει πώς να ελαττώσετε τη δόση ή νη συχνότητα χορήγησης.   
 

Τι γίνεται στην περίπτωση που το φάρμακο που μου χορηγήθηκε δεν ανακουφίζει τον πόνο μου;

Ενημερώστε το γιατρό σας όσο πιο γρήγορα γίνεται, εφόσον δεν ανακουφίζεστε από τον πόνο. Μην περιμένετε μέχρι το επόμενο ραντεβού! Ο γιατρός σας πρέπει να γνωρίζει:

  • Ποιο είναι το αποτέλεσμα της θεραπείας, εάν υπάρχει
  • Το χρονικό διάστημα που σας παρέχεται ανακούφιση
  • Ποιες παρενέργειες προκαλούνται ή δεν προκαλούνται και ιδιαίτερα η υπνηλία,
  • Κατά πόσο ο πόνος επηρεάζει τις καθημερινές σας δραστηριότητες; όπως την εργασία, τον ύπνο, το φαγητό, ή το σεξ.  

Με τη βοήθεια του γιατρού σας μπορείτε συνήθως να βρείτε ανακούφιση από τον πόνο σας. Αν το φάρμακο δεν είναι αρκετά αποτελεσματικό, ο γιατρός σας μπορεί να αυξήσει τη δόση ή η συχνότητα χορήγησης ή να χορηγήσει κάποιο διαφορετικό φάρμακο. Κάποια ναρκωτικά είναι ισχυρότερα από άλλα, και ενδέχεται να χρειάζεστε ένα ισχυρότερο για να αντιμετωπιστεί ο πόνος σας.

Αν η ανακούφιση του πόνου σας δεν διαρκεί αρκετά, ρωτήστε το γιατρό σας για τα φάρμακα με μακρά διάρκεια δράσης. Ή μορφίνη διατίθεται σε μορφή χαπιών, που την απελευθερώνουν μέσα σε μεγάλο χρονικό διάσημα.

Σε περίπτωση μακροχρόνιας λήψης ναρκωτικών ενδέχεται να αναπτύξετε ανοχή στο φάρμακο. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι δόσεις που θα ήταν υπερβολικά μεγάλες για σας πριν μερικές εβδομάδες, να είναι τώρα πιθανότατα ασφαλείς. Το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα είναι η ανακούφιση από τον πόνο με τις λιγότερες παρενέργειες, ανεξαρτήτως του μεγέθους της δόσης.

Μερικοί γιατροί διστάζουν να χορηγήσουν αρκετά μεγάλες δόσεις ή ισχυρότερα ναρκωτικά για τον έλεγχο του πόνου. Παρόλα αυτά κάτω από προσεκτική ιατρική παρακολούθηση, οι δόσεις ισχυρών ναρκωτικών (από το στόμα ή ενέσιμες) μπορούν να αυξηθούν αρκετά και να ανακουφίσουν τον έντονο πόνο. Ποτέ μην αυξάνετε τη δόση του αναλγητικού σας από μόνοι σας.

Θυμηθείτε πως μόνο εσείς μπορείτε να κρίνετε κατά πόσο ο πόνος σας ανακουφίζεται. Αν εξακολουθείτε να πονάτε και ο γιατρός σας δεν φαίνεται να γνωρίζει εναλλακτικές λύσεις, επιδιώξτε να συναντήσετε κάποιον εξειδικευμένο στην αντιμετώπιση του πόνου.


Ποιες είναι οι παρενέργειες των ναρκωτικών;

Παρόλο που δεν εμφανίζουν όλοι παρενέργειες από τη λήψη ναρκωτικών, οι πιο συνηθισμένες είναι η υπνηλία, η δυσκοιλιότητα, η ναυτία και ο εμετός. Σε μερικές περιπτώσεις παρουσιάζονται επίσης ζάλη, διανοητικές διαταραχές (εφιάλτες, σύγχυση, παραισθήσεις), μικρή μείωση ης συχνότητας και του βάθους της αναπνοής ή δυσκολία στην ούρηση.

Επιβάλλεται να ενημερώνετε το γιατρό σας για την εμφάνιση παρενεργειών. Οι παρενέργειες που προκαλούνται από ναρκωτικά αναλγητικά μπορούν συνήθως να αντιμετωπισθούν με επιτυχία.   


Τι μπορώ να κάνω σχετικά με την υπνηλία;

Τα ναρκωτικά προκαλούν κάποια υπνηλία στους περισσότερους, η οποία όμως συνήθως παρέρχεται μετά τις πρώτες μέρες χορήγησης. Αν το ναρκωτικό σας ανακουφίζει από τον πόνο για πρώτη φορά μετά από πολύ χρόνο, η υπνηλία που παρατηρείται ίσως να είναι αποτέλεσμα της μείωσης του πόνου, που σας επιτρέπει να επιτέλους να χαλαρώσετε. Τέτοιου είδους υπνηλία θα εξαφανιστεί μόλις αναπληρώσετε το χαμένο σας ύπνο.

Η υπνηλία περιορίζεται επίσης καθώς ο οργανισμός σας συνηθίζει στο φάρμακο. Ενημερώστε το γιατρό σας στην περίπτωση που αισθάνεστε υπερβολική υπνηλία, που σας περιορίζει στις καθημερινές σας δραστηριότητες, μετά από την λήψη του φαρμάκου για χρονικό διάστημα μιας εβδομάδας.

Όταν αισθάνεστε υπνηλία, προσέχετε και αποφεύγετε καταστάσεις και δραστηριότητες που απαιτούν αυξημένα επίπεδα εγρήγορσης, όπως το μαγείρεμα, η ανάβαση σκάλας και η οδήγηση.

Υπάρχουν ορισμένοι τρόποι για να αντιμετωπίσετε την υπνηλία:

  • Περιμένετε μερικές μέρες για να διαπιστώσετε αν θα εξαφανιστεί
  • Προσδιορίστε άλλες πιθανές αιτίες υπνηλίας
  • Μήπως παίρνετε άλλα φάρμακα που προκαλούν υπνηλία;
  • Ρωτήστε το γιατρό σας, αν μπορείτε να λαμβάνετε μικρότερες δόσεις σε συχνότερα διαστήματα
  • Αν το ναρκωτικό δεν σας ανακουφίζει, ο πόνος από μόνος του μπορεί να σας καταβάλει. Σε αυτή η περίπτωση καλύτερη αντιμετώπιση του πόνου μπορεί να οδηγήσει σε μείωση της υπνηλίας. Ρωτήστε το γιατρό σας, για το τι μπορείτε να κάνετε για να αντιμετωπίσετε καλύτερα τον πόνο σας.
  • Μερικές φορές μικρή μείωση στη δόση του ναρκωτικού θα εξακολουθεί να σας ανακουφίζει χωρίς να προκαλεί υπνηλία. Αν η υπνηλία είναι έντονη, ίσως να παίρνετε περισσότερο ναρκωτικό από όσο χρειάζεστε. Ρωτήστε το γιατρό σας, αν μπορείτε να μειώσετε τη δόση που παίρνετε.
  • Ρωτήστε το γιατρό σας αν μπορείτε να πάρετε κάποιο ήπιο διεγερτικό, όπως η καφεΐνη, ή αν ο γιατρό σας μπορεί να σας χορηγήσει διεγερτικά, όπως η δεξτροαμφεταμίνη ή η μεθυλφενιδάτη.
  • Αν η υπνηλία είναι έντονη ή εμφανίζεται ξαφνικά μετά από παρατεταμένη χρήση ναρκωτικών ενημερώστε αμέσως το γιατρό σας. 

Τι μπορώ να κάνω για τη δυσκοιλιότητα;

Τα ναρκωτικά προκαλούν συνήθως δυσκοιλιότητα. Τα κόπρανα δεν κινούνται κατά μήκος του εντέρου τόσο γρήγορα όσο συνήθως, με αποτέλεσμα να σκληραίνουν, επειδή αφυδατώνονται. Ο γιατρός σας πιθανότατα θα σας χορηγήσει κάποιο μαλακτικό των κοπράνων ή κάποιο καθαρτικό.

Αφού συνεννοηθείτε με το γιατρό σας μπορείτε να δοκιμάσετε τα ακόλουθα:

  • Προτιμάτε τροφές πλούσιες σε ίνες και στερεά υπολείμματα, όπως ωμά φρούτα και λαχανικά, ψωμί ολικής αλέσεως και δημητριακά. Προσθέστε 1 ή 2 κουταλιές της σούπας βρώμη στην τροφή σας για να προστεθεί όγκος και να προκληθούν εντερικές κινήσεις. Ένας διαιτολόγος μπορεί να σας προτείνει και άλλους τρόπους για να προσθέσετε ίνες στη δίαιτά σας.
  • Πίνετε πολλά υγρά. Οκτώ με δέκα νεροπότηρα υγρών την ημέρα θα σας βοηθήσουν να διατηρήσετε μαλακά τα κόπρανά σας.
  • Ασκηθείτε όσο το δυνατόν περισσότερο.
  • Προτιμάτε τροφές που σας είχαν βοηθήσει να αντιμετωπίσετε τη δυσκοιλιότητα στο παρελθόν.
  • Προσπαθήστε να χρησιμοποιείτε την τουαλέτα για τις κενώσεις σας, ακόμα και αν είναι η μοναδική φορά που σηκώνεστε από το κρεβάτι.
  • Προγραμματίστε τις κενώσεις σας την ίδια ώρα κάθε μέρα, εφόσον αυτό είναι δυνατό. Αφιερώστε χρόνο για τη τουαλέτα Κατά προτίμηση μετά από ένα γεύμα.
  • Πιείτε ένα ζεστό ρόφημα περίπου μισή ώρα πριν από μια προγραμματισμένη κένωση.
  • Αν αντιμετωπίζετε δυσκολίες στη λήψη αρκετής ποσότητας βρώμης και ινών με τις τροφές, ρωτήστε το γιατρό ή το φαρμακοποιό σας σχετικά με τη χρήση κάποιου διογκωτικού καθαρτικού, όπως το Metamucil. Mην χρησιμοποιείτε καθαρτικά ή μαλακτικά των κοπράνων χωρίς να ενημερώσετε το γιατρό σας.

Τι μπορώ να κάνω για την ναυτία και τους εμετούς;

Η ναυτία και οι εμετοί που προκαλούνται από ναρκωτικά συνήθως εξαφανίζονται μετά τις πρώτες μέρες λήψης του φαρμάκου. Οι ακόλουθες συμβουλές μπορεί να αποδειχθούν βοηθητικές:

  • Εφόσον η ναυτία παρουσιάζεται κυρίως όταν περπατάτε (σε αντίθεση με το όταν είστε στο κρεβάτι), παραμείνετε στο κρεβάτι για περίπου μια ώρα μετά τη λήψη του φαρμάκου. Αυτού του τύπου η ναυτία μοιάζει με τη ναυτία του ταξιδιού. Μερικές φορές ο γιατρός θα σας συστήσει τη χρήση φαρμάκων (όπως η δραμαμίνη) που μπορούν να αγοραστούν χωρίς ιατρική συνταγή και αντιμετωπίζουν αυτού του τύπου τη ναυτία. Μην παίρνετε αυτά τα φάρμακα χωρίς να ρωτήσετε το γιατρό ή το φαρμακοποιό σας.
  • Αν ο πόνος είναι η αιτία της ναυτίας, η χρήση ναρκωτικών για την ανακούφισή του συνήθως αντιμετωπίζει και τη ναυτία.
  • Φάρμακα όπως το Torecan (από το στόμα ή ως υπόθετα) χορηγούνται σε ορισμένες περιπτώσεις.
  • Ρωτήστε το γιατρό σας, αν άλλα νοσήματα ή άλλα φάρμακα που λαμβάνετε όπως στεροειδή, χημειοθεραπευτικά ή ασπιρίνη ενδέχεται να προκαλούν ναυτία.

Μερικοί άνθρωποι εσφαλμένα νομίζουν ότι είναι αλλεργικοί στα ναρκωτικά, όταν αυτά τους προκαλούν ναυτία. Η ναυτία και ο εμετός από μόνες τους συνήθως δεν είναι αλλεργικές αντιδράσεις. Όμως η ναυτία και ο εμετός που συνοδεύονται από εξάνθημα ή κνησμό (φαγούρα) μπορεί να είναι ένδειξη αλλεργικής αντίδρασης. Αν συμβεί αυτό, διακόψτε το φάρμακο και ενημερώστε αμέσως το γιατρό σας.


Αληθεύει πως όταν σταματάς να παίρνεις ναρκωτικά, εμφανίζεις συμπτώματα στέρησης; 

Δεν πρέπει να σταματάτε τη λήψη των ναρκωτικών αναλγητικών απότομα. Η διακοπή πρέπει να γίνεται σταδιακά, ώστε τα συμπτώματα στέρησης να είναι ήπια ή σχεδόν ανύπαρκτα. Αν σταματήσετε να παίρνετε ναρκωτικά απότομα και εμφανίζετε γριππώδη φαινόμενα, έντονη εφίδρωση, διάρροια ή οποιαδήποτε άλλη ασυνήθιστη αντίδραση, ενημερώστε το γιατρό σας. Τα συμπτώματα αυτά μπορούν να αντιμετωπιστούν και τείνουν να εξαφανιστούν σε διάστημα λίγων ημερών έως λίγων εβδομάδων.


Αν ο πόνος γίνει σφοδρός θα χρειαστώ ενέσεις για να ανακουφιστώ; 

Μάλλον όχι. Σπάνια χρησιμοποιούνται ενδομυϊκές ενέσεις για την ανακούφιση του καρκινικού πόνου. Ναρκωτικά σε μορφή υπόθετων μπορεί να είναι αποτελεσματικά, και νέες μέθοδοι χορήγησης ναρκωτικών αναλγητικών έχουν αναπτυχθεί. Ταμπλέτες μορφίνης μακράς διάρκειας δράσης είναι τώρα διαθέσιμες, και μερικά ναρκωτικά παρέχουν γρήγορη ανακούφιση όταν χορηγηθούν υπογλώσσια. Ένα ναρκωτικό φάρμακο, η φεντανύλη, είναι τώρα διαθέσιμό σε μορφή δερματικού αυτοκόλλητου, που απελευθερώνει συνεχώς το φάρμακο δια μέσου του δέρματος για 48 έως 72 ώρες.

Αν εσείς ή ο γιατρός σας δεν μπορέσατε να βρείτε τρόπο ικανοποιητικού τρόπου ελέγχου του πόνου με φάρμακα που χορηγούνται από το στόμα, μερικά είδη αναλγητικών μπορούν να χορηγηθούν ενδοφλέβια. Ίσως θα θέλατε να ρωτήσετε σχετικά με την αναλγησία που ελέγχεται από τον ασθενή. Με αυτή τη μέθοδο μια φορητή ηλεκτρονική αντλία που περιέχει το φάρμακο, προσαρμόζεται σε βελόνα που είναι τοποθετημένη μέσα σε μια φλέβα.

Όποτε χρειάζεται αναλγησία ο ασθενής, ενεργοποιεί με ένα κουμπί την αντλία, η οποία απελευθερώνει μια προκαθορισμένη δόση αναλγητικού μέσα στη φλέβα. Μια νέα απλή, ασφαλής, και αποτελεσματική μέθοδος ελέγχου του πόνου ονομάζεται συνεχής υποδόρια έγχυση.

Μια μικρή ηλεκτρονική αντλία διαχέει το φάρμακο αυτόματα μέσο μιας λεπτής βελόνας που είναι τοποθετημένη κάτω από το δέρμα. Ένας άλλος τρόπος αντιμετώπισης του καρκινικού πόνου είναι η έγχυση αναλγητικού μέσα στο νωτιαίο μυελό (ραχιαία αναισθησία) ή στο χώρο γύρο από το νωτιαίο μυελό (επισκληρίδια αναισθησία).

Ο γιατρό σας ή κάποιος ειδικός στην αντιμετώπιση του πόνου μπορεί να σας πληροφορήσει σχετικά με αυτές τις εξελίξεις στην αντιμετώπιση του πόνου.   
 

Είναι αλήθεια ότι ο ισχυρός πόνος ανακουφίζεται μόνο με ηρωίνη;

Όχι αυτό δεν είναι αλήθεια. Μερικά άρθρα σε εφημερίδες και περιοδικά έχουν υποστηρίξει, ότι η ηρωίνη είναι ο μόνος τρόπος αντιμετώπισης του ισχυρού πόνου, όμως η αναφερόμενη αποτελεσματικότητα της ηρωίνης οφειλόταν περισσότερο στο τρόπο χορήγησης (χορηγούνταν προληπτικά) παρά στη δράση του ίδιου του φαρμάκου. Ισχυρά ναρκωτικά όπως η μορφίνη συνήθως είναι ικανά να αντιμετωπίσουν πολύ ισχυρούς πόνους. Στη πραγματικότητα ο οργανισμός μετατρέπει την ηρωίνη σε μορφίνη.

Η ηρωίνη διατίθεται στην Αγγλία και έχει χρησιμοποιηθεί εκεί στην αντιμετώπιση καρκινοπαθών. Παρόλα αυτά ακόμα και στην Αγγλία η μορφίνη χρησιμοποιείται τώρα συστηματικά, επειδή απέδειξε ότι είναι το ίδιο αποτελεσματική με την ηρωίνη. Στις ΗΠΑ η ηρωίνη είναι νομικά απαγορευμένη. 
 

Ποια άλλα φάρμακα που χορηγούνται μόνο με ιατρική συνταγή χρησιμοποιούνται στην ανακούφιση του καρκινικού πόνου; 

Διάφορες κατηγορίες φαρμάκων μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε συνδυασμό με ή στη θέση των ναρκωτικών. Μπορεί να έχουν τη δική τους αναλγητική δράση ή να ενισχύουν την αναλγητική δράση των ναρκωτικών. Άλλα πάλι μειώνουν τις παρενέργειες των ναρκωτικών. Οι ακόλουθες κατηγορίες μη ναρκωτικών φαρμάκων μπορεί να συνταγογραφηθούν από το γιατρό σας, για να σας προσφέρουν τη μεγαλύτερη δυνατή ανακούφιση:

  • Αντικαταθλιπτικά όπως το Sinequan χρησιμοποιούνται στην αντιμετώπιση του μετεγχειρητικού πόνου, και του πόνου από ακτινοθεραπεία ή χημειοθεραπεία.
  • Αντιισταμινικά όπως το Atarax ανακουφίζουν τον πόνο, βοηθούν στον έλεγχο της ναυτίας, και διευκολύνουν τον ύπνο.
  • Αγχολυτικά όπως το Xanax μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην αντιμετώπιση των μυϊκών σπασμών, που συχνά συνοδεύουν τον ισχυρό πόνο. Επιπρόσθετα αποδεικνύονται βοηθητικά στην αντιμετώπιση του άγχους που αισθάνονται κάποιοι καρκινοπαθείς.
  • Η δεξτροαμφεταμίνη αυξάνει την αναλγητική δράση των ναρκωτικών και ταυτόχρονα μειώνει την υπνηλία, που αυτά προκαλούν.
  • Σπασμολυτικά όπως το Tegretol βοηθούν στο πόνο από βλάβη νεύρων, που προκαλείται από καρκίνο ή την αντικαρκινική θεραπεία.
  • Στεροειδή όπως η πρεδνιζόνη βοηθούν στην αντιμετώπιση κάποιων μορφών τόσο χρόνιου όσο και οξέος καρκινικού πόνου.
  • Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη ελαττώνουν τη φλεγμονή και μειώνουν τον μετεγχειρητικό πόνο και τον πόνο των οστικών μεταστάσεων. 

Ποιοι είναι οι τρόποι αντιμετώπισης του πόνου χωρίς φάρμακα;

Μερικοί άνθρωποι μπορούν να ανακουφιστούν από τον πόνο χωρίς φάρμακα. Χρησιμοποιούν τεχνικές χαλάρωσης, συνειδητής νοερής απεικόνισης (imagery), απόσπασης προσοχής και δερματικής διέγερσης. Ίσως χρειαστείτε την βοήθεια ειδικών για να μάθετε την εφαρμογή των μεθόδων αυτών.

Φίλοι ή συγγενείς μπορούν να σας βοηθήσουν σε μερικές από αυτές. Οι τεχνικές αυτές μπορούν να χρησιμοποιηθούν και σε συνδυασμό με τη φαρμακευτική αγωγή.
Πληροφορίες σχετικά με τις μη φαρμακευτικές αναλγητικές μεθόδους μπορείτε να βρείτε στα κατά τόπους νοσοκομεία, αντικαρκινικά κέντρα και ιατρεία πόνου.


Πώς δρα η χαλάρωση;

Η χαλάρωση ανακουφίζει τον πόνο ή εμποδίζει την επιδείνωσή του με την ελάττωση της μυϊκής τάσης. Μπορεί να σας βοηθήσει να αποκοιμηθείτε, να σας δώσει ενέργεια, να σας ξεκουράσει, να μειώσει το άγχος, και να αυξήσει την αποτελεσματικότητα άλλων αναλγητικών μεθόδων. Μερικοί ασθενείς για παράδειγμα διαπιστώνουν ότι η λήψη φαρμάκου ή η χρήση ψυχρών ή ζεστών επιθεμάτων ενεργούν γρηγορότερα και καλύτερα, όταν ταυτόχρονα χαλαρώνουν.  
 

Υπάρχουν κάποιες βασικές οδηγίες για την εφαρμογή τεχνικών χαλάρωσης;

Οι ακόλουθες προτάσεις ίσως αποδειχθούν βοηθητικές:

Κατανοήστε ότι οι δυνατότητες σας για χαλάρωση μπορεί να διαφέρουν από ώρα σε ώρα και ότι δεν είναι δυνατόν να πιέσετε τον εαυτό σας να χαλαρώσει.
Θυμηθείτε ότι μπορεί να χρειαστείτε μέχρι και δύο εβδομάδες εξάσκησης μέχρι να αισθανθείτε τα πρώτα αποτελέσματα της χαλάρωσης.

Δοκιμάστε αρκετές διαφορετικές μεθόδους χαλάρωσης μέχρι να βρείτε ποια είναι η αποτελεσματικότερη για την περίπτωσή σας.

Χρησιμοποιείστε μια μέθοδο συστηματικά ώστε να εξοικειωθείτε με την εφαρμογή της. Εφαρμόζετέ την τουλάχιστον δύο φορές την ημέρα επί 5 έως 10 λεπτά.
Ελέγξτε τη μυϊκή τάση σας κατά τη διάρκεια της ημέρας προσπαθώντας να εντοπίσετε σφιξίματα/κράμπες σε κάθε σημείο του σώματός σας. Χαλαρώστε τους τεταμένους μύες. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μία γρήγορη τεχνική όπως εισπνοή/σύσπαση, εκπνοή/χαλάρωση, που περιγράφεται παρακάτω.

Αν έχετε οποιοδήποτε πρόβλημα με τα πνευμόνια σας, συμβουλευθείτε το γιατρό σας πριν χρησιμοποιήσετε μεθόδους που απαιτούν βαθιές αναπνοές.   
 

Υπάρχει κάποια ιδιαίτερη θέση του σώματος που βοηθά στις ασκήσεις χαλάρωσης;
 
Μπορείτε να χαλαρώσετε είτε όρθιοι είτε καθιστοί. Βρείτε ένα ήσυχο μέρος, όποτε είναι δυνατόν. Κλείστε τα μάτια. Μη σταυρώνετε τα χέρια ή τα πόδια σας γιατί μπορεί να διακοπεί η κυκλοφορία του αίματος και να προκληθούν μουδιάσματα και νυγμοί (τσιμπήματα). Εφόσον είστε ξαπλωμένοι, φροντίστε να είστε άνετα. Τοποθετήστε ένα μικρό μαξιλάρι κάτω από το λαιμό και τα γόνατά σας ή χρησιμοποιείστε ένα μικρό σκαμνάκι για να στηρίξετε τα πόδια σας.   
 

Πώς μπορώ να χρησιμοποιήσω τη χαλάρωση;

Υπάρχουν πολλές μέθοδοι. Εδώ περιγράφονται κάποιες από αυτές: Οπτική συγκέντρωση και ρυθμικές μαλάξεις 

  • Ανοίξτε τα μάτια σας και προσηλώστε το βλέμμα σας σε κάποιο αντικείμενο ή κλείστε τα και φέρτε στο μυαλό σας μια σκηνή που σας ηρεμεί.
  • Με την παλάμη σας αρχίστε να τρίβετε απαλά την περιοχή κοντά στο σημείο που σας πονά με κυκλικές και σταθερές κινήσεις. Ίσως θελήσετε να ζητήσετε από κάποιο φίλο ή συγγενή να σας βοηθήσει στις μαλάξεις. Εισπνοή/σύσπαση, εκπνοή/χαλάρωση.
  • Πάρτε βαθιά εισπνοή. Καθώς εισπνέετε συσπάστε τους μύες σας ή κάποια ομάδα μυών. Για παράδειγμα κλείστε σφιχτά τα μάτια, σουφρώστε τα φρύδια, σφίξτε τα δόντια ή τη γροθιά σας, κάμψτε τα χέρια ή τα πόδια σας όσο πιο δυνατά μπορείτε.
  • Κρατείστε την αναπνοή σας και διατηρείστε τους μύες σε σύσπαση για ένα ή δυο δευτερόλεπτα.
  • Εκπνεύστε και ταυτόχρονα αφήστε το σώμα σας να χαλαρώσει.

Αργή και ρυθμική αναπνοή:

  • Προσηλώστε το βλέμμα σας σε ένα αντικείμενο ή κλείστε τα μάτια και συγκεντρωθείτε στην αναπνοή σας ή φανταστείτε μια σκηνή που σας ηρεμεί.
  • Πάρτε μια αργή, βαθιά εισπνοή και ταυτόχρονα συσπάστε τους μύες σας (πχ τα χέρια σας).
  • Καθώς εκπνέετε, χαλαρώστε τους μυς σας και αισθανθείτε την τάση να εξαφανίζεται.
  • Κατόπιν παραμείνετε χαλαροί και αρχίστε να αναπνέετε αργά και άνετα, παίρνοντας περίπου 9 με 12 αναπνοές το λεπτό. Μην αναπνέετε πολύ βαθιά.
  • Για να διατηρήσετε έναν αργό και σταθερό ρυθμό αναπνοών μπορείτε να λέτε από μέσα σας, “Μέσα (εισπνοή) ‚ένα, δύο — έξω (εκπνοή), ένα, δυο”. Ίσως σας βοηθήσει τις πρώτες φόρες, να μετρά κάποιος φωναχτά για σας. Αν ποτέ αισθανθείτε ότι σας λείπει αέρας, πάρτε μια βαθιά αναπνοή και κατόπιν συνεχίστε την άσκηση της αργής αναπνοής. Κάθε φορά που εκπνέετε, αισθανθείτε τον εαυτό σας να χαλαρώνει. Αν κάποιοι μύες σας δεν είναι χαλαροί, όπως για παράδειγμα οι ώμοι σας, συσπάστε τους καθώς εισπνέετε και χαλαρώστε τους καθώς εκπνέετε. Δεν χρειάζεται να εφαρμόζετε αυτήν την άσκηση πάνω από μια ή δύο φορές για κάθε ομάδα μυών.
  • Συνεχίστε την αργή και ρυθμική αναπνοή για μερικά δευτερόλεπτα έως και μέχρι 10 λεπτά, ανάλογα με τις ανάγκες σας.
  • Για να σταματήσετε τις αργές και ρυθμικές αναπνοές, μετρήστε αργά από το ένα μέχρι το τρία. Ανοίξτε τα μάτια σας και πείτε σιγά στον εαυτό σας: “Αισθάνομαι ξύπνιος και χαλαρός”. Αρχίστε να κινείστε αργά.  

Άλλες μέθοδοι που μπορούν να συνδυαστούν με την αργή και ρυθμική αναπνοή είναι:
 
  • Η συνειδητή νοερή απεικόνιση
  • Χρησιμοποιήστε ακουστικά, για να ακούσετε απαλή μουσική
  • Σταδιακή χαλάρωση των μελών του σώματος. Καθώς αναπνέετε αργά και άνετα μπορείτε να χαλαρώνετε διαφορετικά μέρη του σώματος αρχίζοντας από τα πόδια και φτάνοντας μέχρι το κεφάλι. Φέρτε στο μυαλό σας λέξεις όπως χαλαρός, βαρύς, ελαφρύς, ζεστός ή αιωρούμενος. Κάθε φορά που εκπνέετε μπορείτε να συγκεντρωθείτε σε μια συγκεκριμένη περιοχή του σώματός σας και να την αισθανθείτε που χαλαρώνει. Προσπαθήστε να φανταστείτε τη τάση να εξαφανίζεται σιγά-σιγά από την περιοχή αυτή. Για παράδειγμα, καθώς εκπνέετε αισθανθείτε τις πατούσες και τους αστραγάλους σας να χαλαρώνουν και στην επόμενη εκπνοή τις γάμπες και τα γόνατα κ.ό.κ.

Ακουστικές κασέτες χαλάρωσης: Ζητήστε από το γιατρό ή τη νοσοκόμα σας, να σας συστήσει κασέτες χαλάρωσης που διατίθενται στο εμπόριο. Αυτές οι ηχογραφήσεις περιλαμβάνουν αναλυτικές οδηγίες τεχνικών χαλάρωσης.   
 

Θα αντιμετωπίσω προβλήματα με την εφαρμογή τεχνικών χαλάρωσης;


Ορισμένα άτομα που χρησιμοποίησαν τεχνικές χαλάρωσης έχουν αναφέρει τα ακόλουθα προβλήματα και τους τρόπους αντιμετώπισής τους:

  • Η χαλάρωση ενδέχεται να εφαρμοστεί με δυσκολία, αν ο πόνος είναι ισχυρός. Αν αντιμετωπίζετε αυτό το πρόβλημα, χρησιμοποιήστε μία ταχεία μέθοδο χαλάρωσης, όπως η οπτική συγκέντρωση με ρυθμική μάλαξη, ή η μέθοδος εισπνοήσύσπαση — εκπνοήχαλάρωση.
  • Σε περίπτωση αισθήματος ασφυξίας πάρτε μια βαθιά εισπνοή.
  • Μερικές φορές όταν αναπνέετε πολύ βαθιά, μπορεί να αισθανθείτε ότι σας κόβεται η αναπνοή. Αν συμβεί αυτό, πάρτε μικρές (ρηχές) αναπνοές ή/και αναπνέετε πιο αργά.
  • Ενδέχεται να κοιμηθείτε. Εφόσον δεν επιθυμείτε να κοιμηθείτε, καθίστε σε σκληρή καρέκλα κατά τη διάρκεια των ασκήσεων χαλάρωσης ή χρησιμοποιήστε χρονόμετρο ή ξυπνητήρι.
  • Ίσως αισθανθείτε κατάθλιψη. Μερικές φορές, όταν χαλαρώνουμε συνειδητοποιουμε προβληματα, τα οποια μας απασχολουσαν υποσυνείδητα. Αν συμβεί αυτό μιλήστε σε κάποιον που θα μπορούσε να σας βοηθήσει να επεξεργαστείτε τα συναισθήματά σας.

Σε περιπτωση που συναντησετε δυσιολιες στην εφαρμογη των τεχνικών χαλάρωσης, ζητήστε από το γιατρό ή τη νοσοκόμα σας να σας παραπέμψουν σε κάποιον θεραπευτή με εμπειρία στις τεχνικές αυτές. Μη συνεχιζετε καποια τεχνικη που αυξανει τον πονο, σας προκαλει ανησυχία ή έχει οποιαδήποτε άλλα δυσάρεστα αποτελέσματα.  
 

Τι είναι η βιοανάδραση;

Με τη βοήθεια ειδικών συσκευών ο άνθρωπος μπορεί να ελέγχει συγκεκριμένες λειτουργίες του σώματος, όπως ο καρδιακός ρυθμός, η πίεση του αίματος, και η μυϊκή τάση. Η βιοανάδραση χρησιμοποιείται μερικές φορές στην εκμάθηση της χαλάρωσης. Οι καρκινοπαθείς μπορούν να χρησιμοποιήσουν τεχνικές βιοανάδρασης για να μειώσουν το άγχος και να αντιμετωπίσουν τους πόνους. Η βιοανάδραση χρησιμοποιείται συνήθως σε συνδυασμό με άλλες αναλγητικές μεθόδους.   
 

Τι είναι και πως δρα η συνειδητή νοερή απεικόνιση;

Η συνειδητή νοερή απεικόνιση είναι η χρησιμοποίηση της φαντασίας για τη δημιουργία νοερών παραστάσεων. Ο τρόπος που η συνειδητή νοερή απεικόνιση ανακουφίζει τον πόνο δεν είναι απόλυτα κατανοητό. Η συνειδητή νοερή απεικόνιση είναι κάτι σαν εκούσια ονειροπόληση, που χρησιμοποιεί όλες τις αισθήσεις — όραση, αφή, ακοή, όσφρηση, και γεύση. Μερικοί την θεωρούν ως μια μορφή αυτοΰπνωσης.

Μερικές παραστάσεις είναι δυνατόν να μειώσουν τον πόνο σας, τόσο κατά τη διάρκεια της συνειδητής νοερής απεικόνισης όσο και για ώρες μετά. Αν είστε περιορισμένοι στο κρεβάτι ή δεν μπορείτε να βγείτε έξω από το σπίτι, η συνειδητή νοερή απεικόνιση βοηθά στην ελάττωση της αίσθησης του περιορισμού. Μπορείτε να φανταστείτε και να επισκεφθείτε αγαπημένα σας μέρη με το μυαλό σας. Η συνειδητή νοερή απεικόνιση μπορεί να σας βοηθήσει να χαλαρώσετε, να ανακουφίσει την ανία, να ελαττώσει το άγχος, και να διευκολύνει τον ύπνο.  
 

Πώς χρησιμοποιείται η συνειδητή νοερή απεικόνιση;

Συνήθως εφαρμόζεται με τα μάτια κλειστά. Καλό θα ήταν να προηγηθεί μια τεχνική χαλάρωσης. Η φανταστική εικόνα μπορεί να ειναι κατι σαν μια σφαιρα θεραπευτικης ενεργείας ή μια νοητη εικονα του εαυτού σας απαλλαγμένου από πόνο (για παράδειγμα φανταστείτε ότι κόβετε φανταστικά καλώδια που μεταφέρουν τα σήματα  
πόνου από το σώμα σας στον εγκέφαλο).

Ακολουθεί μια άσκηση με την εικόνα της ενεργειακής σφαίρας. Είναι μια παραλλαγή της τεχνικής που ανήκει στον Dr. David Breslet, της Μονάδος Αντιμετώπισης Πόνου του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Λος Άντζελες (UCLA).

  • Κλείστε τα μάτια. Αναπνέετε αργά και χαλαρώστε.
  • Συγκεντρωθείτε στην αναπνοή σας. Αναπνέετε αργά και άνετα με την κοιλιά. Καθώς εισπνέετε, πείτε αργά από μέσα σας: “Μέσα (εισπνοή), ένα, δύο”. Καθώς εκπνέετε πείτε: “Έξω (εκπνοή), ένα, δύο”. Αναπνέετε με αυτόν τον αργό ρυθμό για μερικά λεπτά.
  • Φανταστείτε μια μπάλα θεραπευτικής ενέργειας να σχηματίζεται στα πνευμόνια ή στο θώρακά σας. Μπορεί να είναι σαν λευκό φως. Μπορεί να είναι αόριστη και ασαφής. Δεν χρειάζεται να είναι ζωηρή. Φανταστείτε αυτήν την μπάλα να δημιουργείται, να παίρνει σχήμα.
  • Όταν είστε έτοιμοι, φανταστείτε ότι ο αέρας που εισπνέετε παρασύρει αυτήν την μπάλα από ενέργεια στο μέρος που πονάτε. Μόλις φτάσει εκεί η μπάλα, σας θεραπεύει και σας χαλαρώνει.
  • Όταν εκπνέετε, φανταστείτε τον αέρα να παρασύρει την μπάλα έξω από το σώμα σας. Καθώς φεύγει ή μπάλα παίρνει μαζί και τον πόνο σας. (Προσέξτε να μην ξεφυσάτε καθώς εκπνέετε, αλλά να βγάζετε τον αέρα αβίαστα και χαλαρά).
  • Επαναλάβατε τα δύο τελευταία βήματα κάθε φορά που εισπνέετε και εκπνέετε.
  • Μπορείτε να φανταστείτε ότι η μπάλα όλο και μεγαλώνει καθώς απομακρύνει όλο και περισσότερη δυσφορία από το σώμα σας.
  • Τελειώνοντας μετρήστε αργά μέχρι το τρία, εισπνεύσατε βαθιά, ανοίξτε τα μάτια σας και πείτε από μέσα σας: “Αισθάνομαι ξύπνιος και χαλαρός”. Αρχίστε να κινήστε αργά. 

Υπάρχουν προβλήματα στην χρήση της συνειδητής νοερής απεικόνισης;

Τα προβλήματα είναι παρόμοια με αυτά που παρουσιάζονται στις τεχνικές χαλάρωσης.


Τι είναι και πώς δρα η απόσπαση της προσοχής;

 Απόσπαση της προσοχής σημαίνει να στρέφετε την προσοχή σας σε κάτι διαφορετικό από τον πόνο. Πολλοί χρησιμοποιούν αυτήν τη μέθοδο ασυναίσθητα, όταν βλέπουν τηλεόραση ή ακούν ραδιόφωνο προκειμένου να μην σκέφτονται τον πόνο.

Η απόσπαση της προσοχής μπορεί να είναι αποτελεσματικότερη από τα φάρμακα στις περιπτώσεις που ο πόνος είναι ξαφνικός και έντονος ή σύντομος, με διάρκεια μόνο 5 έως 45 λεπτά. Η απόσπαση της προσοχής είναι επίσης χρήσιμη κατά την αναμονή δράσης του αναλγητικού φαρμάκου. Αν ο πόνος σας είναι ήπιος, ίσως μπορέσετε να αποσπάσετε την προσοχή σας για ώρες.

Ορισμένοι νομίζουν ότι αν κάποιος μπορεί να αποσπάσει την προσοχή του από τον πόνο, δεν πονά πολύ. Αυτό δεν είναι απαραίτητα αλήθεια. Η απόσπαση της προσοχής είναι δυνατόν να ανακουφίσει προσωρινά ακόμα και τον ισχυρότερο πόνο.   
 

Πώς μπορώ να χρησιμοποιήσω την απόσπαση της προσοχής;

Οποιαδηποτε δραστηριοτητα που αποσπα την προσοχη σας μπορεί να χρησιμοποιηθεί. Αν σας ευχαριστεί να δουλεύετε με τα χέρια εργασιες οπως το κεντημα, ο μοντελισμος ή η ζωγραφικη μπορει να αποδειχθούν χρήσιμες. Ένα καλό βιβλίο μπορεί να σας βοηθήσει να ξεχάσετε τον πόνο σας. Ο κινηματογράφος και η τηλεόραση αποτελούν επίσης μεθόδους απόσπασης της προσοχής. Η αργή και ρυθμική αναπνοή μπορεί να χρησιμεύσει τόσο στην απόσπαση της προσοχής όσο και στην χαλάρωση. 

Η ακρόαση γρήγορης μουσικής με ακουστικά μπορεί επίσης να βοηθήσει. Για να προσηλωθείτε ευκολότερα στην μουσική, φροντίστε να νιώσετε το ρυθμό, χτυπώντας για παράδειγμα παλαμάκια. Μπορείτε να προσαρμόσετε την ένταση της μουσικής στην ένταση του πόνου, αυξάνοντάς την σε περίπτωση ισχυρού πόνου. Αυτή η τεχνική δεν απαιτεί πολύ ενέργεια και είναι κατάλληλη για τις περιπτώσεις που αισθάνεστε κουρασμένοι.


Υπάρχουν μειονεκτήματα στην εφαρμογή της αναλγητικής μεθόδου της απόσπασης προσοχής;

Μετά την χρησιμοποίηση μιας τέτοιας τεχνικής ορισμένοι αναφέρουν ότι αισθάνονται κουρασμένοι, ευερέθιστοι, και πονούν περισσότερο. Άλλοι πάλι διαπιστώνουν πως δεν καταφέρνουν να πείσουν τους γύρω τους για το ότι πονούν, εφόσον ανακουφίζονται με την απόσπαση ης προσοχής. Αν αντιμετωπίζετε τέτοια προβλήματα, ίσως να μη θέλετε να χρησιμοποιήσετε αυτήν μέθοδο ή απλά θα πρέπει να είστε προσεκτικοί σχετικά με τις μεθόδους απόσπασης προσοχής που επιλέγετε και σχετικά με το πότε τις χρησιμοποιείτε.  


Τι είναι η δερματική διέγερση, και πώς δρα στην ανακούφιση του πόνου; 

Η δερματική διέγερση είναι η χρησιμοποίηση πίεσης, τριβής, μεταβολής θερμοκρασίας ή χημικών ουσιών για τη διέγερση των νευρικών απολήξεων που υπάρχουν στο δέρμα. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι οι ίδιες νευρικές οδοί μεταφέρουν στον εγκέφαλο τις αισθήσεις του πόνου, του ζεστού, του κρύου, και της πίεσης. Όταν διεγείρεται το δέρμα έτσι ώστε να αισθανθούμε πίεση, ζέστη ή κρύο, η αίσθηση του πόνου ελαττώνεται ή μπλοκάρεται. Ο ερεθισμός του δέρματος μεταβάλλει επίσης και την ροή του αίματος στην συγκεκριμένη περιοχή. Μερικές φορές η δερματική διέγερση μπορεί να εξαφανίσει τον πόνο ή να τον ελαττώσει κατά η διάρκεια ης διέγερσης και για τις επόμενες ώρες.

ΠΡΟΣΕΞΤΕ: Αν υποβάλλεστε σε ακτινοθεραπεία ενημερώστε το γιατρό σας πριν την εφαρμογή δερματικής διέγερσης. Απαγορεύεται η χρήση αλοιφών ή άλλων καλλυντικών όπως και η εφαρμογή υπερβολικής ζέστης ή κρύου στις περιοχές της θεραπείας.


Πού εφαρμόζεται η δερματική διέγερση;

Εφαρμόζεται στην περιοχή που πονά ή γύρω από αυτήν. Μπορείτε επίσης να χρησιμοποιήσετε τη δερματική διέγερση στην αντίθετη πλευρά του σώματος από αυτή που πονά. Για παράδειγμα μπορείτε να διεγείρετε το αριστερό γόνατο για να ελαττώσετε τον πόνο στο δεξί. Η εφαρμογή δερματικής διέγερσης σε περιοχές μακριά από αυτές που πονούν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να αυξήσει την χαλάρωση και ενδέχεται να ανακουφίσει τον πόνο.


Τι χρησιμοποιείται για τη διέγερση του δέρματος;

Μαλάξεις, εφαρμογή πίεσης, δόνηση, ζεστά και κρύα ερεθίσματα καθώς και παρασκευάσματα μενθόλης χρησιμοποιούνται για να διεγείρουν το δέρμα.  
 

Πώς χρησιμοποιούνται οι μαλάξεις (μασάζ) για την ανακούφιση του πόνου;


Για την ανακούφιση από τον πόνο οι αργές, σταθερές, κυκλικές κινήσεις είναι οι πιο αποτελεσματικές. Μπορείτε να τις εφαρμόσετε πάνω ή γύρω από την περιοχή που πονά με γυμνά χέρια ή χρησιμοποιώντας ουσίες όπως πούδρα, ζεστό λάδι ή κάποια λοσιόν. Αναλόγως με την εντόπιση του πόνου μπορείτε να κάνετε τις μαλάξεις μόνοι σας ή να ζητήσετε τη βοήθεια κάποιου συγγενή ή φίλου. Θυμηθείτε ότι ένα καλό μασάζ στα πόδια, τα χέρια ή την πλάτη μπορεί να σας χαλαρώσει και να ανακουφίσει τον πόνο σας. Ορισμένοι βρίσκουν το βούρτσισμα ή το απαλό χτύπημα πιο αποτελεσματικό από τις εν τω βάθει μαλάξεις. Χρησιμοποιήστε ότι σας ανακουφίζει περισσότερο. 

ΠΡΟΣΟΧΗ: Αν υποβάλλεστε σε ακτινοθεραπεία, αποφύγετε τις μαλάξεις στην περιοχή της θεραπείας.   
 

Πώς χρησιμοποιείται η πίεση;

Η πίεση μπορεί να εφαρμοστεί με ολόκληρο το χέρι, τη βάση της παλάμης, τις άκρες των δακτύλων, τη γροθιά, τον αντίχειρα ή με τα δυο χεριά να πιέζουν κυκλικά το πόδι ή το χέρι σας Μπορείτε να πειραματιστείτε πιέζοντας για 10 περίπου δευτερόλεπτα διάφορες περιοχές πάνω ή γύρω από το σημείο που πονάει, για να διαπιστώσετε αν σας ωφελεί.

Μπορείτε επίσης να ψηλαφίσετε την γύρω περιοχή για να ανακαλύψετε τυχόν ιδιαίτερα ευαίσθητα σημεία κάτω από το δέρμα, που προκαλούν τον πόνο. Η πίεση είναι αποτελεσματική, όταν εφαρμόζεται όσο το δυνατόν πιο έντονα, χωρίς όμως να προκαλεί πόνο. Μπορείτε να εφαρμόσετε την πίεση για περίπου 1 λεπτό, Συχνά ο πόνος ανακουφίζεται για μερικά λεπτά έως και μερικές ώρες μετά από την άρση της πίεσης.


Πώς χρησιμοποιείται η δόνηση;

Οι δονήσεις πάνω ή γύρω από την περιοχή που πονά μπορούν να ανακουφίσουν προσωρινά τον πόνο. Για παράδειγμα η εφαρμογή ενός δονητή στο τριχωτό της κεφαλής συχνά ανακουφίζει τον πονοκέφαλο. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε διάφορες συσκευές, από μικρούς δονητές μπαταρίας έως ειδικά δονούμενα στρώματα.   
 

Τι ανακουφίζει καλύτερα τον πόνο-το κρύο ή η ζέστη;

Όπως και με όλες τις τεχνικές που έχουν περιγραφεί, ισχύει ο κανόνας ότι πρέπει να χρησιμοποιείτε ότι σας ανακουφίζει καλύτερα. Η ζέστη συχνά ανακουφίζει τους πόνους των μυών, ενώ το κρύο ελαττώνει την αίσθηση του πόνου αναισθητοποιώντας την περιοχή που πονά. Πολλοί ασθενείς με παρατεταμένο πόνο χρησιμοποιούν μόνο τη ζέστη για την ανακούφισή τους, χωρίς να έχουν δοκιμάσει ποτέ το κρύο. Ορισμένοι ανακαλύπτουν ότι το κρύο ανακουφίζει τον πόνο γρηγορότερα και η ανακούφιση μπορεί να διαρκέσει περισσότερο. 
  

Με ποιους τρόπους εφαρμόζονται η θερμότητα και το κρύο;


Για το κρύο χρησιμοποιήστε ειδικά επιθέματα γέλης (ζελέ) ερμητικά κλεισμένα σε πλαστικό, που παραμένουν εύπλαστα ακόμα και σε θερμοκρασίες κάτω του 0°C. Τέτοια σκευάσματα διατίθενται στα φαρμακεία ή σε καταστήματα πωλήσεως ιατρικών ειδών. Είναι πολλαπλών χρήσεων και μπορούν να διατηρηθούν στην κατάψυξη, όταν δεν τα χρησιμοποιείτε. Τυλίξτε τα με μία πετσέτα, για να τα αισθάνεστε πιο άνετα. Ένα επίθεμα πάγου ή κομμάτια πάγου τυλιγμένα σε μία πετσέτα μπορεί επίσης να είναι αποτελεσματικά. 

Για την εφαρμογή θερμότητας ως αναλγητικού μπορούν να χρησιμοποιηθούν θερμαινόμενα μαξιλάρια, που παράγουν ταυτόχρονα και υγρασία, επιθέματα ζελέ ζεσταμένα σε καυτό νερό, μπουκάλια ζεστού νερού, ζεστές κομπρέσες, ή ζεστό μπάνιο ή ντους. Σε περιπτώσεις πόνου αρθρώσεων, όπως τα γόνατα ή οι αγκώνες, μπορείτε να περιδέσετε τις αρθρώσεις με ελαφρύ πλαστικό περιτύλιγμα, που διατηρεί την θερμότητα και την υγρασία του σώματος. 

ΠΡΟΣΟΧΗ: Μην εφαρμόζετε κρύο ή θερμότητα σε περιοχές που υποβάλλονται σε ακτινοθεραπεία.  


Τι είναι τα σκευάσματα μενθόλης;

Πολλά είναι τα σκευάσματα μενθόλης που διατίθενται για την ανακούφιση του πόνου. Υπάρχουν σε μορφή κρεμών, λοσιόν, αλοιφών, ή ζελέ που περιέχουν μενθόλη. Με την επάλειψή τους στο δέρμα αυξάνουν την κυκλοφορία του αίματος στην συγκεκριμένη περιοχή και προκαλούν αίσθημα θερμότητας (μερικές φορές κρύου) που ανακουφίζει και διαρκεί μερικές ώρες.  
 

Πώς χρησιμοποιούνται τα σκευάσματα μενθόλης;

Αρχικά αλείψτε μια μικρή ποσότητα σκευάσματος μενθόλης σε έναν κύκλο διαμέτρου 3εκ. περίπου στην περιοχή που πονά, για να διαπιστώσετε αν τυχόν προκαλείται δυσάρεστος ερεθισμός του δέρματος. Αν η μενθόλη δεν σας δημιουργεί προβλήματα συνεχίστε την επάλειψη με μεγαλύτερες ποσότητες. Η αίσθηση που προκαλείται από την μενθόλη προοδευτικά γίνεται εντονότερη και διαρκεί έως και μερικές ώρες.

Προκειμένου να αυξηθεί η ένταση και η διάρκεια της αίσθησης που προκαλεί η μενθόλη, φροντίστε να ανοίξετε τους πόρους του δέρματος με την εφαρμογή θερμότητας (πχ ζεστό ντους, ηλιοθεραπεία) ή καλύψτε την περιοχή με πλαστικό περιτύλιγμα μετά την επάλειψη. (Μη χρησιμοποιείτε θερμαινόμενο μαξιλάρι, γιατί μπορεί να προκαλέσει έγκαυμα). Αν φοβάστε ότι η έντονη οσμή της μενθόλης θα ενοχλήσει τους γύρω σας, χρησιμοποιήστε την όταν είστε μόνοι ή κατά τη διάρκεια της νύχτας.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Αρκετά σκευάσματα μενθόλης περιέχουν συστατικό παρόμοιο με την ασπιρίνη. Μικρή ποσότητα από αυτό το συστατικό απορροφάται από το δέρμα. Σε περίπτωση που δεν επιτρέπεται να λαμβάνετε ασπιρίνη, μην χρησιμοποιείτε αυτά τα σκευάσματα, χωρίς προηγουμένως να ενημερώσετε το γιατρό σας.
 

Ποιες είναι οι απαραίτητες προφυλάξεις κατά την εφαρμογή δερματικής διέγερσης; 

Η θερμότητα και το κρύο μπορούν εύκολα να βλάψουν το δέρμα.. Δεν είναι δύσκολο να προκληθεί έγκαυμα από καυτό νερό ή από λάθος ρύθμιση της έντασης ενός θερμαινόμενου μαξιλαριού. Το υπερβολικό ψύχος μπορεί επίσης να προκαλέσει εγκαύματα. 

  • Ποτέ μην τοποθετείτε θερμαινόμενο μαξιλάρι απευθείας πάνω στο δέρμα.
  • Ποτέ μην κοιμάστε με το θερμαινόμενο μαξιλάρι σε λειτουργία.
  • Να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί, αν χρησιμοποιείτε θερμαινόμενο μαξιλάρι και ταυτόχρονα παίρνετε φάρμακα που προκαλούν υπνηλία.
  • Περιορίστε την εφαρμογή θερμότητας ή κρύου στα 5 έως 10 λεπτά.
  • Μην χρησιμοποιείτε ζέστη ή κρύο σε περιοχές που έχουν περιορισμένη αισθητικότητα ή κακή κυκλοφορία.
  • Αν κατά την εφαρμογή κρύου αισθανθείτε ρίγη, διακόψτε αμέσως.
  • Μη χρησιμοποιείτε υπερβολικό κρύο ή σε τόσο μεγάλη διάρκεια, που να προκαλείται πόνος.
  • Μην εφαρμόζετε θερμότητα πάνω από πρόσφατες πληγές, γιατί μπορεί να προκληθεί αιμορραγία. Περιμένετε τουλάχιστον 24 ώρες.
  • Μην αλείφετε σκευάσματα μενθόλης πάνω σε ερεθισμένο δέρμα, ή σε βλεννογόνους (πχ το εσωτερικό του στόματος ή γύρω από το ορθό). Προσέξτε να μην πάει μενθόλη στα μάτια σας.
  • Αποφύγετε την εφαρμογή δονήσεων και μαλάξεων πάνω από ερεθισμένες ή πρησμένες περιοχές.
  • Αν η δερματική διέγερση αυξάνει τον πόνο σας, διακόψτε την.
  • Σε περίπτωση που υποβάλλεστε ή έχετε υποβληθεί σε ακτινοθεραπεία μην χρησιμοποιείτε τεχνικές δερματικής διέγερσης χωρίς προηγουμένως να ενημερώσετε το γιατρό σας.  

Υπάρχουν χειρουργικές επεμβάσεις που ανακουφίζουν από τον πόνο; 

Υπάρχουν. Η αίσθηση του πόνου χάνεται, όταν διακοπούν οι νευρικές οδοί που μεταφέρουν τα επώδυνα ερεθίσματα στον εγκέφαλο. Για να διακόψουν αυτές τις οδούς, οι νευροχειρουργοί μπορούν να κόψουν ένα νεύρο κοντά στον νωτιαίο μυελό (ριζοτομή) ή να κόψουν δεσμίδες νεύρων μέσα στον νωτιαίο μυελό (χορδοτομή).
Όταν καταστραφούν τα νεύρα που μεταφέρουν την αίσθηση του πόνου, οι αισθήσεις της πίεσης και της θερμοκρασίας παύουν να γίνονται αντιληπτές, Για αυτόν το λόγο μετά από τέτοιες επεμβάσεις οι ασθενείς έχουν μεγάλες πιθανότητες να τραυματίσουν την συγκεκριμένη περιοχή, καθώς έχει καταργηθεί η προστατευτική λειτουργία των αντανακλαστικών του πόνου, της πίεσης και της θερμοκρασίας.


Τι είναι οι αποκλεισμοί νεύρων;

Με την έγχυση συγκεκριμένων ουσιών μέσα ή γύρω από ένα νεύρο, μπορεί να καταργηθεί η ικανότητά του νεύρου να μεταδίδει τον πόνο. Ένα τοπικό αναισθητικό, που μπορεί να συνδυαστεί με κορτιζόνη, παρέχει προσωρινή ανακούφιση από τον πόνο. Για μεγαλύτερης διάρκειας ανακούφιση μπορούν να χρησιμοποιηθούν φαινόλη ή αλκοόλη. Ο αποκλεισμός του νεύρου ενδέχεται να προκαλέσει μυϊκή παράλυση. Η κατάργηση όλων των μορφών της αισθητικότητας στη συγκεκριμένη περιοχή είναι μια συχνή παρενέργεια του νευρικού αποκλεισμού.


BeStrong.org.gr - 15.03.14